COVID-19 PANDEMİSİNDE YETİŞKİNLERİN GIDA TERCİHLERİNDEKİ DAVRANIŞLARI, ALGILANAN STRES DURUMLARI VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Authors : Gokce CAKMAK KAFADAR, Yeliz MERCAN

Pages : 255-260

Doi:10.52831/kjhs.1144740

View : 10 | Download : 13

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: COVID-19 pandemisinde yetişkinlerin gıda tercihlerindeki davranışları incelemek ve algıladıkları stres durumlarını etkileyen faktörleri saptamak amaçlandı. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma ikinci kapanma sonrasında 40-64 yaş arası 372 yetişkin ile Türkiye’de e-survey olarak gerçekleştirildi. Çalışmada Algılanan Stres Ölçeği insert ignore into journalissuearticles values(ASÖ); ve tanımlayıcı form kullanıldı. Bulgular: COVID-19 pandemi sürecinde grubun %59.1’i hiç sipariş ile gıda alışverişi yapmamıştı. Bu süreçte en fazla tercih edilen gıdalar yumurta insert ignore into journalissuearticles values(%86.3);, et ve et ürünleri insert ignore into journalissuearticles values(%85.8);, süt ve süt ürünleri insert ignore into journalissuearticles values(%85.5);, taze sebze insert ignore into journalissuearticles values(%84.4); ve taze meyveydi insert ignore into journalissuearticles values(%83.3);. Katılımcıların %58.9’unun market, pazar gibi kalabalık yerlerde alışveriş yapmak istemediği, %79.6’sının gıda fiyatlarının artmasından endişe ettiği, %78.8’inin panikle gıda satın aldığı, %90.1’inin yiyecek stokladığı belirlendi. COVID-19 pandemi sürecinde en fazla stoklanan gıdalar kuru baklagiller insert ignore into journalissuearticles values(%58.9); ve tahıllardı insert ignore into journalissuearticles values(%52.2);. Katılımcıların %38.7’si yeterli gıda bulunabilirliği endişesinin ve %27.7’si gıda güvenliği endişesinin arttığını belirtti. COVID-19 pandemi sürecinde panikle satın alma yapan insert ignore into journalissuearticles values(p=0.018); ve gıda güvenliği endişesi artan insert ignore into journalissuearticles values(p=0.000); katılımcıların ASÖ toplam puan ortalamalarının daha yüksek olduğu saptandı. Gıda israfı farkındalığı insert ignore into journalissuearticles values(p=0.003);, evde yemek hazırlama davranışı insert ignore into journalissuearticles values(p=0.024);, yeterli gıda bulunabilirliği endişesi insert ignore into journalissuearticles values(p=0.034); ve gıda güvenliği endişesi insert ignore into journalissuearticles values(p=0.000); artan katılımcıların yetersiz özyeterlilik alt boyut puan ortalamaları düşük saptandı. COVID-19 pandemi sürecinde hem kendisi hem de sipariş ile alışveriş yapan insert ignore into journalissuearticles values(p=0.015);, panikle satın alma davranışı gösteren insert ignore into journalissuearticles values(p=0.000);, internet aracılığı ile sipariş yapma davranışı artan insert ignore into journalissuearticles values(p=0.002);, gıda israfı farkındalığı artan insert ignore into journalissuearticles values(p=0.000);, evde yemek hazırlama davranışı artan insert ignore into journalissuearticles values(p=0.000);, yeterli gıda bulunabilirliği endişesi yaşayan insert ignore into journalissuearticles values(p=0.000); ve gıda güvenliği endişesi yaşayan insert ignore into journalissuearticles values(p=0.000); katılımcıların stres/rahatsızlık alt boyut puan ortalamaları yüksekti. Sonuç: COVID-19 pandemisi gibi olağan dışı durumlarda gıda tüketicilerinin davranışlarının incelenmesi hem sağlık hem de sosyal boyutuyla önem taşımakta olup, gıda ve ekonomi politikalarının planlanmasını daha kolaylaştıracaktır.
Keywords : COVID 19, Gıda Seçimi, Tüketici Tercihi, Tüketici Davranışı, Psikolojik Stres