GÜFTÎ’NİN TEŞRÎFÂTÜ’Ş-ŞU‘ARÂSI’NDA MİZAHÎ UNSURLAR

Authors : Beyhan KESİK

Pages : 2-9

Doi:10.20322/lt.06896

View : 11 | Download : 8

Publication Date : 2015-11-12

Article Type : Research Paper

Abstract :Edirneli Güftî tarafından yazılan Teşrîfâtü’ş-Şu‘arâ , Türk edebiyatının bilinen tek manzum tezkiresidir. Güftî, eserinde şairlerin yalnızca edebî kişilikleri, şiir özellikleri üzerinde değil, burnun büyüklüğü, boyun kısalığı, sesin çirkinliği, cömertlik, itikat, mezhep, meslek gibi her türlü özel hâlleri üzerinde de durmuş ve bu özel hâlleri yer yer zeki, şakacı ve nükteli bir üslupla ifade etmiştir. Bu şaka ve nükte çoğu zaman -Osmanlı sahasında oluşan Türk edebiyatında temel ilke olarak insan onurunu aşağılayıcı mizah şeklinin reddedilmesi; mizahın zarif, hoş, ölçülü ve yerinde olanının makbul sayılması ilkesine aykırı bir şekilde- mizah sınırlarını aşarak alay ve hiciv durumuna dönüşmüştür.  Güftî, çoğu zaman ağır ve nahoş isnatlarda bulunduktan sonra, amacının şaka olduğunu söylemiş; hatta aynı çirkin ve kaba isnatları kendisi için de kullanmıştır. Bu çalışmayla Edirneli Güftî’nin Teşrîfâtü’ş-Şu‘arâ adlı tezkiresinde yer alan ve mizah sınırlarını aşmayan unsurlar tespit edilip değerlendirilmeye çalışılacaktır.
Keywords : Anahtar Kavramlar Güftî, Teşrîfâtüş Şuarâ, nükte, mizah