FEHÎM-İ KADÎM’İN FARSÇA GAZELLERİNİN BAĞLAMLI DİZİN VE İŞLEVSEL SÖZLÜĞÜ

Authors : Yusuf Can TIRAŞ

Pages : 307-320

View : 7 | Download : 21

Publication Date : 2017-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Fehîm-i Kadîm, 1627 yılında dünyaya gelmiştir. Asıl adı Mustafa’dır. Fehîm, genç yaşlarından itibaren Arapça ve Farsça’yı öğrenmiş ve kendisini şiir alanında yetiştirmiştir. Bir süre kâtiplik yaptığı, Kudüs, Mekke, Medine, Edirne ve Mısır’da bulunduğu görülmektedir. Fehîm-i Kadîm, XVII. yüzyılda, Klasik Türk Edebiyatı’nda etkileri görülmeye başlayan “Sebk-i Hindî” tarzının temsilcisidir. Şiirlerinde yaşadığı sıkıntılardan, günlük olaylardan ve çevreden sıklıkla söz etmektedir. Bunları dile getirirken de “Sebk-i Hindî”nin etkisi görülmektedir. Henüz yirmili yaşlarında hastalıktan dolayı vefat eden Fehîm-i Kadîm, genç yaşına rağmen, ardından birçok şairi etkileyen bir “Divân” meydana getirmiştir. Bu “Divân”, hem şairin hayatı, hem sanatı hem de Sebk-i Hindî’nin anlaşılması için büyük önem taşımaktadır. Şairin Divânı, 1991 yılında  Tahir Üzgör tarafından “Fehîm-i Kadîm Hayatı, Sanatı, Divân’ı ve Bugünkü Türkçesi” başlığıyla kitaplaştırılmıştır. Bu çalışmamızda Fehîm-i Kadîm’in Divân’ında yer alan üç Farsça gazelin TEBDİZ projesi aracılığıyla incelemesi yapılacaktır. Bu sayede hem Fehîm-i Kadîm’in Farsça’daki yeteneği görülmüş  hem de Farsça gazellerin bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüğü elde edilmiş olacaktır.
Keywords : TEBDİZ, Dizin, Sözlük, Fehîm i Kadîm, Dîvân