GÜMÜLCİNELİ ES’AD EFENDİ (İLERİ) VE “TÜRK DİLİNDE KİNÂYÂT” ADLI ESERİ

Authors : Yusuf Can TIRAŞ, Halil İbrahim ERTÜRK

Pages : 235-258

Doi:10.20322/littera.306442

View : 25 | Download : 14

Publication Date : 2017-05-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir edebî sanat olarak kinaye, söylenilen sözün gerçek anlamını değil, mecaz anlamını kast etmektir. Her dilde olduğu gibi, Türkçede de kinaye anlamı taşıyan pek çok sözcük ve söz grupları yer almaktadır. Bu kinaye anlamı taşıyan sözler, günümüzde deyim ve atasözü hâline gelmişlerdir. Fakat halk dilinde kullanılan kinayelerin genellikle yazıya geçirilmediği, kayda alınmadığı göze çarpar. Bu durum dilin bu zenginliğinin kaybolmasına yol açacaktır. İşte bu amaçla, Milli Mücadele’den sonra Cumhuriyet’in ilan edilmesiyle beraber “milliyetçilik” prensibinin öne çıkması, halk dili üzerinde hem amatör hem de profesyonel anlamda çalışmalara yol açmıştır. Bu tür eserlerden biri de hem Balkan Savaşı’nda hem de Kurtuluş Savaşı’nda aktif rol alan Es’ad Efendi insert ignore into journalissuearticles values(İleri);’nin hazırlamış olduğu, dil ve kültürümüz için önemli olan “Türk Dilinde Kinâyât” adlı çalışmadır. Bu çalışma, halk dilinin zenginliğinin küçük bir parçasını oluştursa da eserde yer alan deyimlerin kayda geçirilmesi, bu sözlerin unutulup gitmesini engellemiştir. Bu çalışmada, 1924 yılında kaleme alınan “Türk Dilinde Kinâyât” adlı eserin Türk-Latin alfabesine aktarımı yapılmış ve Es’ad Efendi’nin hayatı, eserleri ve kişiliği hakkında bilgi verilmiştir.
Keywords : Deyim, Kinaye, Esad İleri, Türk Dilinde Kinâyât