DELALET VE GÖSTERGE KAVRAMLARININ BELAGAT-GÖSTERGEBİLİM İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Pınar DAĞ, İnan GÜMÜŞ

Pages : 649-659

Doi:10.20322/littera.414540

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2018-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Simgesel sistemiyle görünür olan dil, onu kullanan bireyin evrene ve ögelerine bakışını, düşünüş biçimini sunar ve böylelikle toplumu seslendirerek ve topluma seslenerek yaşama eşlik eder. Anlamı inşa eden insan, dili konuşarak onu yeniden üretmiş olur. Bu da ancak dilsel göstergeler yoluyla gerçekleşebilmektedir. Sesin söze dönüşmesiyle gösterdiği şey, söylenişi, çağrışımları ve anlam alanları gibi birçok öge Doğu ve Batı dünyasında çeşitli boyutlarıyla araştırma konusu edilmiştir. Bunlar arasında kavram, kelime ve nesne arasındaki ilişkiler de yer almaktadır. Dile ait bu bilimsel disiplinlerin kapsamlı ve geçmişi bakımından en önemlilerinden biri belagattir. Sözün doğru, güzel, yerinde ve zamanında dinleyicinin durumunu gözeterek söylenmesiyle ilgilenen belagat, kullandığı malzeme bakımından ve çeşitli yönlerden göstergebilimle örtüşür. Bunda klasik belagatin ve Batı`daki çalışmaların, Aristo tarafından sistemleştirilen klasik mantıktan beslenmesinin payı vardır. Bu çalışmada İslam mantıkçılarının üzerine eğildiği delalet kavramı ile Saussure ve Peirce`ün üzerinde durduğu gösterge kavramı ele alınacaktır. 
Keywords : Belagat, Delalet, Göstergebilim, Saussure, Pierce