REFÎK-İ TARSUSÎ VE MÜŞTEREK GAZELLERİ

Authors : Seydi KİRAZ

Pages : 673-686

Doi:10.20322/littera.604847

View : 10 | Download : 23

Publication Date : 2019-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Müşterek gazeller, en az iki kişinin iştirakiyle yazılan şiirlerdir. Belirli bir usulün takip edildiği bu tarz şiirlerde mısra ya da beyitler, şairler tarafından belirlenen sıraya göre kaleme alınır. Müelliflerin karıştırılmasını önlemek maksadıyla mısra/beyit başlarına şairlerin isimleri ya da isimlerinin ilk harfleri yazılır. İptidai düzeyde müşterek şiir yazmanın ilk örnekleri, cahiliye dönemi Arap edebiyatında görülür. Bu gelenek, Türk edebiyatında daha çok gazel alanında sürdürülmüştür. Divan edebiyatında müşterek gazelin ilk örneği, XVI. yüzyıl şairlerinden Ahî ve Vasfî tarafından yazılmıştır. XIX. yüzyılda bir artışın görüldüğü müşterek gazel yazma geleneği, XX. yüzyılda da devam ettirilmiştir. Bu tarzı sürdürenlerden biri de Refîk-i Tarsusî’dir. Şairin tespit edilen üç müşterek gazeli, Ezhâr Yâhûd Mecmû‘a-i Eş‘âr adlı eserinde kaydedilmiştir. Bu gazeller, Refîk-i Tarsusî ile her ikisi de Kayserili olan Osman Azmî ve Şeyh Serî tarafından kaleme alınmıştır. Bu çalışmada müşterek gazelin kökeni, müşterek gazel kavramı, divan şiirindeki yansımaları araştırılmış, Refîk-i Tarsusî ve Ezhâr Yâhûd Mecmû‘a-i Eş‘âr’ı tanıtılmış, Osman Azmî ve Şeyh Serî hakkında bilgi verildikten sonra müşterek gazellerin transkriptli metinleri verilmiştir.
Keywords : Refik i Tarsusî, Müşterek Gazel, Serî, Osman Azmî