RECÂÎ-ZÂDE AHMED CEVDET’İN TARİH MANZUMELERİ

Authors : Ali YÖRÜR

Pages : 507-522

Doi:10.20322/littera.904160

View : 7 | Download : 5

Publication Date : 2021-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik Türk edebiyatında tarih düşürme, “ebced hesabı” çerçevesinde bir olayın tarihini şiir vasıtasıyla kayıt altına almak amacıyla başvurulan bir sanattır. Bir başka ifadeyle ebced hesabına tekabül eden sayıları esas alarak herhangi bir olayın tarihini bir veya birden çok kelime, mısra veya beyit hâlinde verecek şekilde harflerin her birinin sayı değerlerinin toplanması sonucunda meydana getirilen bir hesap sistemidir. Klasik Türk edebiyatı şairleri doğum, ölüm, evlenme, savaş, barış, sünnet, sakal bırakma, yangın, deprem, mansıb ve tayin durumları, zaferler, fetihler, mimarî yapıların tamiri veya inşası gibi hayatın her alanındaki konularda bu sanata başvurmuşlardır. Bu yönüyle tarih manzumeleri, Klasik Türk edebiyatına yöneltilen “halktan kopuk olma, gerçek hayattan tamamen soyutlanmış olma, sadece saray çevresinde gelişme imkânı bulma” iddialarının aksine gerçek hayattan izler taşımakta ve bahsettikleri konular bakımından yazıldığı dönemin sosyo-kültürel yapısını gözler önüne sermektedir. Bu makalede, 19. yüzyıl şairlerinden olan ve genç yaşta hayatını kaybeden Recâî-zâde Ahmed Cevdet ve eserleri hakkında bilgi verilip Dîvânçe’sindeki tarih manzumelerinin transkripli metni hazırlanarak şekil ve muhteva yönünden incelemesi yapılmıştır.
Keywords : Recâî zâde Ahmed Cevdet, Dîvânçe, Tarih Manzumesi