TÜRKİYE’DE KENTLEŞMENİN, KENT SAYISI, KENTLİ NÜFUS KRİTERLERİNE GÖRE İNCELENMESİ VE COĞRAFİ DAĞILIŞI

Authors : Nuriye GARİPAĞAOĞLU

Pages : 1-42

View : 17 | Download : 9

Publication Date : 2013-09-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’de şehirleşme, çeşitli nüfus büyüklüğündeki kentler ve coğrafi bölgeler arasındaki dağılım farklılıkları da esas alınarak,1965-2009 yılları arasındaki verilerle araştırılıp, sonuçlar karşılaştırılmıştır. 1965 yılı sonuçlarına göre Türkiye’de şehirlerin küçük kentler olduğu ve şehirli nüfusun çok büyük bir kısmının küçük kentlerde oturduğu anlaşılmaktadır. Büyük ve metropoliten kentlerin sayı ve oranları bu dönemde çok düşük kalmıştır. 2000’den itibaren küçük kentlerin mutlak sayı artışının yavaşlaması, bir taraftan küçük kentlere dahil olabilecek kasaba özelliğindeki yerleşme sayılarındaki artış hızının azalmasıyla, diğer taraftan da küçük kentlerin zamanla büyüyerek, orta ölçekli kentlere kaymış olmalarıyla ilgili gözükmektedir. 1965’den 2009’a gelindiğinde, yaklaşık 45 yıllık süre içerisinde, Türkiye’de daha önce düşük ve orta derecede şehirleşme gösteren tablo, yerini, yüksek ve çok yüksek derecede şehirleşmeye bırakmıştır. Türkiye’de şehirli nüfusun metropollerde toplanmasının bir sonucu olarak, metropol kent sayısının en fazla olduğu Marmara ve İç Anadolu Bölgeleri’nde şehirleşme oranları yükselmiştir. Karadeniz Bölgesi’nin sadece bir tane metropolünün olması ve özellikle Doğu Anadolu’da hiç metropol bulunmayışı, şehirli nüfus ve şehirleşme oranını da düşürmektedir. 2009 yılı, Türkiye şehirli nüfusunun metropoller başta olmak üzere, büyük kentlerde toplanmaya başladığı bir değişim dönemi olarak dikkat çekmektedir. Bu durum metropoliten ve büyük kentlerin bir taraftan kendi iç dinamikleriyle büyümelerinin, diğer taraftan da, daha alt kategorilerdeki kentlerin büyüyerek, bu gruplara katılmalarının ve ayrıca, başta küçük kentler olmak üzere, daha alt kategorilerdeki kentlerin, göç yoluyla bu kentleri beslemelerinin sonucu olarak değerlendirilebilir.
Keywords : Türkiye, şehirli nüfus, şehirleşme oranı, şehir sayısı, coğrafi bölge