TÜRKİYE’DE TRAVERTEN OLUŞUMU, YAYILIŞ ALANI VE KORUNMASI

Authors : Selahattin POLAT, Selahattin POLAT

Pages : 389-428

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2013-09-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Traverten; kalsiyumbikarbonat Cainsert ignore into journalissuearticles values(HCO3); içeren soğuk ve sıcak su kaynakları tarafından çökeltilen karbonatlı oluşumlardır. Türkiye’de zengin olan traverten yatakları bulunmaktadır. Daha çok endüstriyel alanda, kireç ve çimento imalında, yapıtaşı, hediyelik eşya yapımında hammadde olarak kullanılır, suların çıktığı alanın jeolojik, jeomorfolojik, hidrografik ve biyolojik şartlarına bağlı olarak teras, sırt, kanal, koni, baca, köprü gibi morfolojik yapılar oluşturarak depolanırlar. Traverten birikim şekilleri olarak nitelendirebileceğimiz bu hidrojeomorfolojik yapılar, ender bulunan tabi oluşumlardır. Denizli-Pamukkale, Ağrı-Diyadin, Erzincan-Otlukbeli Gölü, Erzurum-Hölenk, Van-Başkale, Hadim-Aksazak, Hadim-Yerköprü, Sındırgı- Hisaralan, Cihanbeyli-Bolluk Gölü, Bolu-Akkale, Sivas-Sıcakçermik gibi birçok yerde birer doğa harikası olan bu traverten birikim şekilleri bulunmaktadır. Maalesef, Pamukkale travertenleri haricindeki alanlar koruma statüsüne sahip değildir. Doğal ve beşeri kökenli tehditlerle karşı karşıyadır ve zarar görmektedir. Bu nedenle, Türkiye’deki traverten alanları detaylı olarak etüt edilmeli, morfolojik olarak estetik görünüme sahip, ekolojik ve turistik değeri olan alanların koruma altına alınması sağlanmalıdır. Bu yazıda, Türkiye’deki başlıca traverten sahaları ele alınmış, tahrip şekilleri, sorunları ve korunmasına yönelik yapılması gereken çalışmalar belirtilmiştir.
Keywords : Traverten, traverten birikim şekilleri, doğa koruma, hidrojeomorfoloji, jeomorfoloji