TÜRKİYE’DE KALKINMA AJANSLARININ BÖLGELERARASI DAĞILIŞI VE BÖLGESEL KALKINMA KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Nuriye GARİPAĞAOĞLU

Pages : 245-258

Doi:10.32003/igge.677452

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2020-01-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Bilindiği üzere, Türkiye’de bölgesel anlamda sosyo-ekonomik analizler ve politikaları belirlemek, ayrıca Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemi ile karşılaştırılabilir veri tabanına sahip olmak amacıyla üç farklı düzeyde istatistiki bölge birimi oluşturulmuştur. Böylece düzey 2 bölgeleri üzerinde kurulan kalkınma ajansları, bir taraftan bölgeler arası gelişmişlik farklarının, diğer taraftan Avrupa Birliği’ne adaylık sürecinin yönlendirmesiyle kamuoyunda yer edinmeye başlamıştır. Kalkınma ajanslarıyla, yerel ve bölgesel farklılıkları gidererek kalkınmaya hız kazandırmak amaçlanmıştır. Ülkemizde kalkınma ajansları, 08.02.2006 tarih ve 5449 sayılı Kanunla kurulmaya başlamıştır. Ancak, düzey 1 ve düzey 2 bölgelerinin gerek adlandırmalarında gerekse sınırlandırmalarında, coğrafi kriterlerden faydalanılmamıştır. Düzey 1 bölgeleri adlandırılırken, bazen il sınırlarından hareketle ilin adı verilmiştir. Düzey 2 alt bölgeleri esas alınarak kurulan bölgesel kalkınma ajanslarının da coğrafi dağılışları ve fonksiyonellikleri tartışmaya açıktır. Bölgesel kalkınma ajanslarının isimleri ve dağılışları, bölgelerin coğrafi özellikleri ile uyumlu olmadığından, bu hususta bazı yanlışlıklar ve eksiklikler ortaya çıkmıştır. Ayrıca bazı düzey 2 bölgelerinde, merkez kent seçiminde; ekonomik gelişmişlik, ana istatistiki veriler ve coğrafi bağlantılar dikkate alınmayıp, il nüfusları asıl belirleyici kriter olarak kabul edilmiştir. Bu araştırmada, kalkınma ajanslarının, coğrafi bölgeler ve bölümler içerisindeki dağılışları dikkate alınarak bölgesel kalkınmadaki etkileri incelenmiştir. Ayrıca coğrafi açıdan tespit edilen yetersizlikler ve karşılaşılan problemler tartışılmıştır.
Keywords : Türkiye, Kalkınma Ajansı, Coğrafi Bölge, İstatistiki Bölge, Bölgesel Kalkınma