Metropol Kentlerde Düzensiz Göçmenlerin Mekânsal Kümelenme Dinamikleri: Beykoz-Yenimahalle Afganistanlılar Örneği

Authors : Sümeyye AÇIKGÖZ

Pages : 47-61

View : 15 | Download : 12

Publication Date : 2019-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Birleşmiş Milletler 2019 verilerine göre Afganistan, Suriye’den sonra dünyanın en fazla mülteciye kaynaklık eden ülkesi durumundadır. 1979 yılında Sovyetler Birliği’nin Afganistan’ı işgal etmesiyle başlayan savaş, güvenlik sorunları ve bunların beraberinde getirdiği istikrarsızlık, Afganistan’da bir mültecilik kültürü doğurmuştur. Savaşın ilk yıllarında öncelikle komşuları Pakistan ve İran’a sığınan Afgan mülteciler, savaşın uzamasıyla dünyanın birçok ülkesine yayılmıştır. 2000’li yıllara kadar çok sınırlı sayıda Afgan mültecinin geldiği Türkiye, ABD’nin 2001 yılındaki işgalinden sonra Afgan mülteci akını ile karşılaşmıştır. 2015-2019 arasındaki 5 yılda Türkiye’de yakalanan düzensiz göçmenlerin üçte birini, sayıları 400 bini aşan Afganlar oluşturmaktadır. Daha ziyade Özbek ve Türkmen kökenli Afganlar, Türkçeyi çok kolay öğrenmeleri ve dini inançları nedeniyle Türkiye’yi tercih ederken, emek yoğun enformel sektörlerde kolay iş bulabilmektedirler. Türkiye’nin bir çok ilinde kayıt dışı sektörlerde çalışan Afganlar, iş bulma imkanlarının daha fazla olduğu İstanbul’a da yönelmişlerdir. Beykoz ilçesi Yenimahalle mahallesi, binlerce Afgan gencin akın ederek mekânsal kümelenme gösterdiği bir yer olarak dikkat çekmektedir. Bu araştırma, Afganların neden Yenimahalle’de yoğunlaştıklarını, geliş yöntemlerini, yerel halk ile ilişkilerini, enformel sektöre eklemlenme biçimlerini araştırmayı amaçlamaktadır. Bu çalışmada nicel ve nitel araştırma yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Yenimahalle’de 100 kişi ile yüz yüze anket, 10 kişi ile yarı yapılandırılmış soru formu kullanılarak derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Nitel veriler, temalaştırma ve betimsel analiz yöntemi; nicel veriler ise, SPSS programında işlenerek, frekans ve ilişkisel analize tabi tutulmuştur. Bulgulara göre, kaçak yollarla Türkiye’ye gelen Afganlar, uygun kira olanakları ve göçmen ağlarını kullanarak zincirleme göç ile Yenimahalle’de kümelenmekte, emek yoğun ucuz işgücüne olan ihtiyaç nedeniyle kolaylıkla enformel sektöre eklemlenmektedir.
Keywords : Afganistan, mekansal kümelenme, göç, göçmen, Beykoz Yenimahalle