İlhanlı Devletinin Anadolu Genel Valisi Temürtaş’ın Siyasi, Askeri ve Sosyal Hayatı

Authors : Şaban Cem TUYSUZ

Pages : 1649-1675

View : 21 | Download : 9

Publication Date : 2018-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Temürtaş, Muhammed Olcaytu Han zamanında Anadolu’ya vali olarak gönderilen Emir Çoban’ın oğludur. Emir Çoban Anadolu’da siyasi birliği sağladıktan sonra yerine oğlu Temürtaş’ı bırakarak Tebriz’e geçti. Temürtaş, 1315’ten 1327 senesi Eylül ortalarına kadar on iki sene Anadolu Genel Valiliği görevini yürüttü Stratejik yönüyle önemli bir konuma sahip olan Kayseri’yi Genel Valilik merkezi yapmasının etkisiyle, görevi süresince yaptığı özverili çalışmalar sayesinde Anadolu’da düzen ve istikrarı sağlamıştır. Temürtaş, Karamanoğulları üzerine sefer düzenlemiş ve Konya’yı zapt etmiştir,  Kilikya Ermeni Krallığına sefer düzenleyip bölgede hâkimiyetini kurdu. Temürtaş, Anadolu’da siyasi birliği kurmaya devam ederek Eşrefoğulları’nı, Hamidoğulları’nı, Sahip Ata Beyliği’ni ve  Germiyanoğulları’nı itaat altına almayı başarmıştır. Temürtaş’ın babası Emir Çoban ve İlhanlı Sultanı Ebu Said arasında anlaşmazlıklar meydana gelmiş ve bu anlaşmazlıklar Temürtaş’ın Mısır’da Melik  Nasır’a sığınmasıyla sonuçlanmıştır. İlerleyen zamanlarda Melik Nasır- Temürtaş’ın dostane ilişkileri bozulmuş ve Melik Nasır’ın talimatıyla Burcü’s-Seba Kalesi’nde yayın kirişiyle öldürtmüştür. Temürtaş’ın 12 yıllık Anadolu valiliği görevi süresince, Anadolu Beylerine karşı takındığı sert tutumu hariç, uzun süreden beri Moğol tahakkümü ve zulmü altında ezilen ve çok felaketli günler geçiren Anadolu Türklüğü, Temürtaş’ın adil, dindar, cömert ve cesur davranışları ile bir nebze olsun huzur ve istikrara kavuşmuştur. Bu nedenden dolayı, bu sıkıntılı dönemde ortaya çıkan bu genel valinin Mehdiliğini Anadolu Türklüğü kabul etmiştir.
Keywords : Temürtaş, Anadolu, Vali, Melik Nasır, Ebu Said, Emir Çoban