Cengiz Aytmatov Eserlerinde Dinî Unsurlar

Authors : Tuğba YILMAZ

Pages : 305-314

Doi:10.54614/JTRI.2022.4603

View : 24 | Download : 20

Publication Date : 2022-05-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkler; en eski dönemlerden günümüze değin atalar kültü, Tengricilik, Şamanizm, Budizm, Maniheizm, Animizm, Totemizm, Hristiyanlık, İslamiyet gibi dinleri ve inançları benimsemişlerdir. Bu inançlar çerçevesinde Cengiz Aytmatov’un ilk yazdığı eserlere bakıldığında atalar kültü, tabiat kültü, Animizm, Şamanizm, Budizm, Gök Tanrı ve İslam inancının etkisi ön plandayken, son dönemlerde yazdığı eserlerde ise Hristiyanlık öğretileri öne çıkar. Romanlardaki karakterler tahlil edildiğinde Hristiyanlık inancıyla çelişen reformist bir din ve Tanrı anlayışının savunulduğu da sezilir. Çalışmada, tarih boyunca Türklerin etkileşim kurduğu inançlar ve bu inançlara ait özellikler Aytmatov eserleri üzerinden ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Bilindiği gibi mitoloji, efsane, destan, türkü gibi halk edebiyatı türlerinin yanı sıra Türklerin tarih boyunca benimsediği dinî inanışlar, öz kültürüne ait örf, âdet ve ritüeller, dünyanın bugüne ve geleceğe dair sorunları ve benzeri konular, Aytmatov’un eserlerinde edebî karakterler vasıtasıyla sıklıkla işlenmiştir. Dünya edebiyatına mal olmuş bu eserler, özgünlüğünü ve evrenselliğini zengin Türk kültür yapısından, estetikten ve edebî mirastan almaktadır, denebilir. Bu yönüyle de Cengiz Aytmatov zamanını ve mekânını aşmış, evrensel bir yazar olma özelliğini taşır. Makalede onun eserleri aracılığıyla inanç düzleminde ve metinlerin alt katmanında okurlara verilmek istenen mesajlar tüm boyutlarıyla incelenmiştir.
Keywords : Cengiz Aytmatov, Edebiyat, Roman, Dinler, Totemler