PERDEYİ PERDEYLE KEŞFETMEK: MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ’DEN BİR BEYİT

Authors : Hacer Özkul

Pages : 104-113

Doi:10.30568/tullis.1583650

View : 17 | Download : 18

Publication Date : 2024-12-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Mevlânâ’nın yaklaşık 26 bin beyitten oluşan 6 ciltlik Mesnevî-i Ma’nevî adlı eseri, Anadoluda farklı yüzyıllarda Türkçe ve Farsça olmak üzere pek çok şârih tarafından muhtelif hacimlerde şerh edilmiştir. Bu şerhlerin cüzî kısmını altı cildin tamamına yapılan şerhler oluştururken; küllî kısmını, tamamlanamayan Mesnevî şerhleri, ihtiyaca göre yapılan şerhler ve Mesnevî’den intihap yoluyla yapılan bölüm ya da seçme beyit şerhleri oluşturur. Mesnevî’nin ilk on sekiz beyti, Mesnevî’nin özü niteliğinde olması sebebiyle yukarıda tasnif edilen tüm şerh grupları içerisinde en marûf olan şerhlerdir. Bugüne kadar kaleme alınan mensur ve manzum şerhlerin hemen hepsi ilk on sekiz beytin şerhiyle başlamakta ve tek şârih tarafından şerh edilmektedir. Bu çalışmada ise daha spesifik bir yol izlenerek Mesnevî’nin ilk on sekiz beyti içerisinden on birinci beyti ele alınarak şerh edilmeye çalışılmıştır. Şerhe geçmeden önce belirli şârihlerin bu beytin şerhinde uyguladıkları yöntem ve metotlar eşliğinde şerhleri incelenmiştir. Çalışma sonucunda- daha önce yapılan şerhler de göz önünde bulundurulduğunda- beyit içerisinde yer alan “perde” kavramının tasavvuf felsefesini ve terminolojisini yorumlama ve anlama bağlamında çalışmanın konusu olan beytin kilit noktası olduğu görülmüştür.
Keywords : Mesnevî, şerh, tasavvuf, perde, ney