NEY’İN SIRRINI GÖRMEK VE İŞİTMEK: MESNEVÎ’NİN 7. BEYTİNİN ŞERHLERİ

Authors : Abdullah Uçar

Pages : 63-77

Doi:10.30568/tullis.1585153

View : 41 | Download : 29

Publication Date : 2024-12-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Mevlâna Celâleddîn-i Rûmî’nin altı cilt (defter) ve yaklaşık 25.700 beyitten meydana gelen Farsça eserine Mesnevî adını vermesi, onun öncelikle kitabın nazım şekline dayanarak bir isimlendirmede bulunduğunu göstermektedir. Mesnevî şârihleri, eserin “bir şeyi ikiye katlamak, çift yapmak” anlamlarına gelen adının, şeklinin yanı sıra mana ve muhtevasına da işaret ettiğini ileri sürmüşlerdir. Mevlâna’nın seyr ü sülûkte olanlar için irşad kitabı olarak tanıttığı Mesnevî, bir metnin insan ve toplumu nasıl dönüştürebileceğine örnektir. Tasavvufun bütün konularını didaktik bir üslûpla ele alan eser, zengin bir şerh geleneğine de zemin hazırlamıştır. Mevlâna, Mesnevî’nin “bişnev” (dinle) hitabıyla başlayan ilk on sekiz beytinde varlığın zuhuru konusunu işleyerek klasik tasavvufî mesnevi geleneğini takip eder. Mesnevî şârihleri, özellikle ilk on sekiz beyte ayrı bir önem atfetmiştir. Varlık ve birlik yolculuğunda olanlara rehber olma amacını taşıyan bu ilk on sekiz beyit, adetâ Mesnevî’nin ruhunu ve özünü yansıtır. Sırlarla ve sembollerle örülü bu beyitler, her okunduğunda farklı anlamlarla ve keşiflerle okuyucunun karşısına çıkar. Bu beyitlerin yedincisinde Mevlâna, sırrının sözlerinde olduğunu fakat bunu herkesin göremeyeceğini ve işitemeyeceğini ifade eder. Çalışmamızın amacı, Mesnevî’nin yedinci beyti için yazılan şerhleri kısa ve sade olarak bir araya getirmek ve beyti incelemektir.
Keywords : Mevlâna, Mesnevî, Yedinci Beyit, Şerh, Ney’in Sırrı