Nevbahtî Ailesinin Şiî Düşüncenin Gelişimindeki Etkisi

Authors : Hüseyin Hüseyniyan MUKADDEM, Şahin AHMETOĞLU

Pages : 95-117

View : 17 | Download : 20

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Other Papers

Abstract :Nevbahtîler Abbâsî halifesi Mansur döneminde Müslüman olmuş ve Abbâsî halifelerinin hizmetine girmiş İran asıllı bir ailedir. Aile mensupları siyasi, iktisadi ve içtimai alanda çok önemli eserler telif etmişlerdir. Bu ailenin Şiî düşüncenin gelişmesinde ciddi etkilerinin bulunduğu bilinmektedir. İsmail b. Ali Nevbahtî ve Ebû Muhammed Nevbahtî, Nevbahtî ailesinin ilmi alanda meşhur şahsiyetlerindendir. Onların eserleri mütekellimlerin derslerine konu olmuştur. Yine bu ailenin meşhurlarından Hasan b. Ruh Şiî-İmâmiyye’nin 12. İmâmı’nın naibliğini yapmıştır. Onlar, telifleri ile birlikte Müslüman düşünceyi derinden etkileyen felsefi ve astronomi eserlerini Arapçaya tercüme etmişlerdir. Ailenin fertleri arasından edipler ve şairler de yetişmiştir. Nevbahtîlerin kelâmî konulara yönelmesi Bağdat ilim ekolünün güçlenmesine sebep olmuştur. Kelâmî ve felsefi konularda İslâm fırkalarıyla özellikle de Mu’tezile ile ilmi münazaralar yapmışlardır. İbn Babeveyh ve Nevbahtî ailesi arasında özellikle istidlal konularında ihtilaflar meydana gelmiştir. Bu durum Şiî düşüncenin gelişimini yakından etkilemiştir. Bağdat’taki Şeyh Müfîd mektebi bu tartışmaların ve yönelişlerin sonucunda ortaya çıkmıştır.
Keywords : Nevbahtî ailesi, İran, Abbâsîler, İslâm Kültürü