Değen Çift Yıldızların Tek Yıldıza Dönüşmesi; Gözlemsel Paradoks

Authors : Ibrahim Bulut, Mümin Güneş, Ahmet Bulut, Osman Demircan

Pages : 366-371

Doi:10.55064/tjaa.1200217

View : 33 | Download : 37

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Tek yıldızlarda dönme hareketinin hızı manyetik frenleme ile 200-300 km/sn değerlerinden 3-5 km/sn değerlerine kadar yavaşladığı 1960 lardan beri bilinmektedir. Bir yıldızın yakın çift yıldız bileşeni olması halinde karşı bileşene kütle çekimsel kilitlenme nedeniyle yavaşlayamamakta ancak ilginç bir mekanizmayla yörünge küçülmekte, değen çift yıldızların tek yıldızlara dönüşmesi kaçınılmaz hale gelmektedir. Sonunda, yıldızın çekirdeklerinin çarpışması ve nova benzeri bir patlamanın oluşması beklenmektedir. Değen çift yıldızların istatistiği dikkate alındığında çok sayıda benzer patlamanın gözlenmiş olması gerekirdi. Halbuki birkaç örnek gözlenebilmiş olup, birisi V1309 Sco’dır. Bu gözlemsel çift yıldız astronomisinde önemli bir paradoksdur. Bu çalışmada V1309 Sco’nun gözlemsel ışık eğrisi analizlerinden, değen çift yıldızların tek yıldıza dönüşüm süreci gözlemsel ve kuramsal olarak yorumlanmıştır
Keywords : Stellar mergers, V1309 Sco, LRN