Çok Büyük Kütleli Yıldızların Oluşumu ve Evrimi

Authors : Dolunay Koçak

Pages : 138-141

Doi:10.55064/tjaa.1203615

View : 132 | Download : 150

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Çok büyük kütleli kara delikler ve orta kütleli kara deliklerin oluşum problemlerine ek olarak küresel kümelerde görülen çoklu yıldız popülasyonlarını açıklamak için çok büyük kütleli yıldızlar kritik bir rol oynar. Bu çalışmada da özellikle küresel kümelerdeki bu farklılığı açıklamak ve küresel kümelerdeki çift sistemleri daha iyi anlamak için çok büyük kütleli yıldızların oluşumu ve evrimine ilişkin yüksek çözünürlüklü evrim modelleri elde edilmiştir. Modeller sırasında, hedef sistemlerin evrimi doğrultusunda gerekli değişiklikler ve eklemeler yapılarak MESA (Modules for Experiments in Stellar Astrophysics) evrim kodu kullanılmıştır. Sistemlerin oluşumlarında farklı başlangıç kimyasal bolluk ve farklı toplanma oranları dikkate alınmıştır. Yeni elde edilen modellerde kütle toplanma oranı olarak 0.1 M⊙/yr, 0.3 M⊙/yr, 0.5 M⊙/yr, 1 M⊙/yr değerleri kullanılmıştır. Başlangıç metal bollukları ise Güneş bolluğu cinsinden 0.1 Z⊙ , 0.5 Z⊙ ve 1 Z⊙ olarak ele alımıştır. Sonuçta elde edilen çok sayıda evrim modellerinin çıktıları ZAMS ve TAMS arasındaki süre dikkate alınarak çok büyük kütleli yıldızların Hertzsprung-Russell (H-R), Kütle-Yarıçap (M-R), Kütle-Sıcaklık (M-T) ve Kütle-Işıtma (M-L) değişimleri elde edilmiştir.
Keywords : Super massive stars, globular clusters, multiple stellar populations, intermediate mass black hole, super massive black hole