Orion Yıldız Oluşum Bölgesindeki Bazı Erken B Türü Yıldızların Kimyasal Bollukları

Authors : Kübra Özge Ünal, Aslı Elmasliakçar, Doğuş Özuyar, Şeyma Çalişkantürksoy

Pages : 332-340

Doi:10.55064/tjaa.1203816

View : 57 | Download : 55

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Orion yıldız oluşum bölgesinde konumlanan ve literatürde detaylı kimyasal bolluk analizleri olmayan HD 34989, HD 37481 ve HD 43112 yıldızlarının atmosfer kimyasal bileşimi incelendi. Yıldızların yüksek çözünürlüklü tayfları Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathane’sinde bulunan T80 - Prof. Dr. Berahitdin Albayrak Teleskobu ve European Southern Observatory arşivinden elde edildi. Ayrıca, HD 43112 yıldızının düşük çözünürlüklü tayfı yine Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathane’sinde bulunan T40 – Kreiken Teleskobu ile gözlendi. Atmosfer parametrelerinin hesabında erken B-türü yıldızlar için tasarlanmış olan TLUSTY atmosfer kodu kullanıldı. Her bir yıldızın etkin sıcaklığı, yüzey çekim ivmesi, dönme ve mikrotürbülans hızlarının belirlemesi için iyonize Si çizgileri dikkate alındı. HD 34989 ve HD 43112 yıldızlarının her iki gözlemevinden alınan tayflarından belirlenen atmosfer parametrelerinin uyum gösterdiği görüldü. Ayrıca, bu yıldızlar için yapılan kimyasal analizlerinin sonucunda hesaplanan element bolluklarının da birbirine yakın olduğu tespit edildi. Atmosfer parametreleri sırasıyla, HD 34989 için Tet = 27000 ± 1000 K, log g = 4.00 ± 0.25, HD 37481 için Tet = 23000 ± 1000 K, log g = 4.00 ± 0.25 ve HD 43112 için Tet = 27000 ± 1000 K, log g = 4.25 ± 0.25 olarak belirlendi. Yıldızların tayflarından tespit edilen elementlerin bolluk değerleri, sentetik tayf çakıştırma yöntemi ile hesaplandı. Analizler sonucunda hedef yıldızların görsel bölge tayfları üzerinden 13 elementin bolluk değerleri belirlendi. Her bir yıldızın atmosferinde bulunan He, C, N, O, Ne, Mg, Al, Si ve Fe elementlerinin bolluk değerlerinin birbirine göre \"homojen bir dağılım\" sergilediği görüldü. Buna göre, bu genç yıldızların doğdukları ortamdan aldıkları başlangıç kimyasal bilişimlerinin halen daha mevcut olduğu çıkarımı yapıldı. Ayrıca, He, C, N, O, Ne, Mg, Al, Si ve Fe bolluk değerinin Güneş’inkine yakın olduğu tespit edildi. HD 43112 ve HD 34989 yıldızlarının tüm tayflarında fosfor elementinin bolluğunun Güneş’e göre 0.5 dex kadar daha fakir olduğu hesaplandı. Sadece HD 43112 yıldızının atmosferinde görülen argon elementinin bolluğunun ise Güneş’e göre 0.36 dex daha zengin olduğu belirlendi.
Keywords : early B type stars, star forming regions, chemical element abundance analysis