II Meşrutiyet Döneminde Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi’nin Siyasî Faaliyetleri

Authors : Emruhan YALÇIN

Pages : 157-176

Doi:10.1501/Tite_0000000321

View : 18 | Download : 17

Publication Date : 2010-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı’nın Bizans’tan devraldığı bir kurum olan Patrikhane’nin,İmparatorluğun yükselme ve duraklama dönemlerinde “millet sistemi” esasınadayanan siyaseti gereği bazı yetkilerle donatılarak Rum tebaa üzerindeetkinleştirildiğini görmekteyiz. İmparatorluğun gerileme ve yeni Türk Devleti’ninMilli Mücadele dönemlerinde milliyetçilik akımlarından etkilenen ve dış güçlerindesteğini de alan Patrikhane; Megali İdea için çok önemli bir dönüm noktası olanYunanistan’ın bağımsız bir devlet olma düşüncesini hayata geçirmiş, kurulduğugünden I. Dünya Savaşı’nın sonuna kadar topraklarının katlanarak genişletilmesiyolunda kısa sürede çok mesafe kat ederek Bizans’ın yeniden canlandırılmasıamacıyla yürütülen her faaliyeti ya organize etmiş, ya desteklemiş, ya da faaliyetibizzat icra etmiştir. M. Kemal’in “bir fesat ve hıyanet ocağı” olarak gördüğü ve tarihî süreçiçerisinde devlet ve millet aleyhine faaliyetleri göz önünde bulundurulanPatrikhane’nin Lozan görüşmeleri sırasında Misak-ı Millî sınırları dışınaçıkarılmak istenmesine rağmen, Hristiyan Bloğun direnci ve ısrarı nedeniylebaşarılı olunamamıştır. Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde kalan 1500-2000Ortodoks Rum tebaanın sadece dinî vecibelerini yerine getirmek üzere topraklarımızüzerinde kalmasına izin verilen Rum Patrikhanesi, bugün demokratik ve laik Türkiye Cumhuriyeti’nin köklü bir kurumu olarak diğer Türk kurumları gibi Devletinistiklali ve Cumhuriyetin bekası için üzerine düşen görevi yapmak zorundadır
Keywords : II Meşrutiyet, Patrikhane, Metropolit, İttihat ve Terakki, Yunanistan