“HÜKÜMET-İ MİLLİYENİN TEŞEKKÜLÜNDEN LOZAN KONFERANSI’NA KADAR” RUSYA, İNGİLTERE, FRANSA, İTALYA, YUNANİSTAN VE İRAN’LA İLİŞKİLERE DAİR BİR DIŞİŞLERİ RAPORU

Authors : Veysel USTA, Emel AKAL

Pages : 223-272

Doi:10.1501/Tite_0000000410

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2014-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı tarafından kabul edilen Misak-ı Millî’nin   ilanından sonra Sevr projesinin uygulanamayacağı endişesine düşen  İtilaf   Devletleri, bu harekete karşı sert tedbirler almaya karar vermiş ve 16 Mart 1920’de   İngilizler tarafından İstanbul’un fiilen işgali gerçekleştirilmişti. Bunun üzerine   Mustafa Kemal Paşa, Heyet-i Temsiliye Reisi sıfatıyla Ankara’da Büyük Millet   Meclisi’nin toplanması için Anadolu vilayetlerine yeni bir çağrı yapmıştır. 23 Nisan   1920’de toplanan Büyük  Millet Meclisi, bir yandan iç politikaya yönelik   faaliyetlerini süratle hayata geçirmeye çalışırken, öte yandan bu mücadeleden   başarıyla çıkabilmek için Sovyet Rusya ile diplomatik ilişki kurmayı öncelikleri   arasına almıştır. Sovyet Rusya’dan alınan para ve silah desteğinin de yardımıyla   Anadolu’da ki bağımsızlık mücadelesinin silahlı aşaması Büyük Taarruz’la   tamamlanmış ve Mudanya Mütarekesi ile siyasi bir sonuca bağlanmıştır.   Büyük Millet Meclisi’nin Ankara’da açılışından başlayıp Lozan Konferansı’na   kadar geçen sürede dış politikaya ilişkin yaşanan gelişmeler hakkında, Hariciye   Vekaleti tarafından hazırlanarak, büyük olasılıkla Mustafa Kemal Paşa’ya sunulmuş  olan Cumhurbaşkanlığı Arşivindeki bu rapor, döneme ilişkin bilinenlerin dışında   önemli ayrıntıları da yansıtması bakımından döneme ışık tutacak niteliktedir
Keywords : üyük Millet Meclisi Hükümeti, Mustafa Kemal Paşa, Milli Mücadele, DışPolitika, İngiltere, Fransa, İtalya, Sovyet Rusya, İran, Yunanistan