SIHHÎ-İ İCTİMÂÎ COĞRAFYA KİTAPLARINA GÖRE İÇ ANADOLU'DA GÖRÜLEN SALGIN HASTALIKLAR (1922-1926)

Authors : Atakan ESEN

Pages : 0-0

Doi:10.1501/Tite_0000000461

View : 19 | Download : 16

Publication Date : 2017-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Yeryüzündeki birçok medeniyet tarafından asırlarca varoluşsal bir tehdit olarak  görülmüşolan salgın hastalıklar, Anadolu’da da yıllar boyu siyasal ve sosyoekonomik yaşamıderinden etkilemiştir. Özellikle Balkan Savaşlarıve onu takip eden  I. Dünya Savaşıyıllarındaki bakımsızlık, tedbirsizlik ve yokluk nedeniyle hastalığa  yakalanan yerli halka pek çoğu hasta binlerce muhacirin de eklenmesiyle  imparatorluğun son döneminde önü alınamayan salgınlar ortaya çıkmıştır. Toplum  sağlığına ilişkin endişe verici durumun en başından beri farkında olan T.B.M.M  Hükümeti, 2 Mayıs 1920’de kabul edilen 3 numaralıyasayla Sağlık ve Sosyal  Yardım Bakanlığı’nın kurulmasınısağlamıştır. Yeni kurulan bakanlığın kısa sürede  yürürlüğe koyduğu projelerin en önemlilerinden bir tanesi ise il sağlık  teşkilatlarının göndermişolduklarıraporların kitap haline getirilerek bir dizi  halinde yayınlanmasıdır. “Türkiye’nin Sıhhî-i İctimâî Coğrafyası” adıyla ilki 1922  yılında yayınlanan bu kitaplar, ele alınan yörenin fiziki ve sosyo-ekonomik  özelliklerinin yanısıra salgın hastalıkların dönemsel durumu ile ilgili kıymetli  bilgiler içerir. Çalışma kapsamında bugün İç Anadolu Bölgesi sınırlarıiçerisinde  yer alan altıvilayet/sancağa (Niğde, Kayseri, Konya, Ankara, Kırşehir, Çankırı) ait  Sıhhî-i İçtimâî Coğrafya kitaplarıtaranmışve en sık görülen dört temel hastalığa  (frengi, sıtma, verem, çiçek) ilişkin veriler derlenerek bölgenin o dönemki genel  sağlık durumu resmedilmeye çalışılmıştır. Yapılan çalışmanın salgın hastalıklar  veya şehir tarihi üzerine çalışma yapacaklara fikirsel anlamda katkısağlayacağı değerlendirilmektedir. 
Keywords : Sıhhî i İctimâî Coğrafya, Salgın Hastalıklar, Frengi, Sıtma, Malarya, Verem