FRANSIZ BELGELERİNDE SON HALİFE ABDÜLMECİD VE TÜRKİYE’DE HİLAFETİN KALDIRILMASI

Authors : İdris YÜCEL

Pages : 0-0

Doi:10.1501/Tite_0000000486

View : 16 | Download : 15

Publication Date : 2017-09-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’de önce 1922 yılında saltanatın ve çok geçmeden 1924 Mart’ında da halifeliğin kaldırılması yakın dönem Türk tarihinin kuşkusuz en önemli kırılma noktaları arasında yer alır. Son halife Abdülmecid’in hilafeti, yalnızca iç kamuoyunu değil, aynı zamanda Hint Müslümanlarından, Arap Yarımadası, Tunus ve Fas’a kadar uzanan geniş İslam coğrafyasını ve bu topraklara hükmeden emperyal güçleri çok yakından ilgilendiriyordu. Kuzey Afrika ve Suriye/Lübnan sahasında Müslüman kolonileri bulunan Fransızlar, İstanbul’daki Fransız Yüksek Komiserliği marifetiyle Vahdeddin’in yurdu terk etmesi ve Abdülmecid’in halife seçilmesini titizlikle takip etmekteydi. Fransız dil ve kültürüne aşinalığı nedeniyle frankofon olarak tanımlanan Halife Abdülmecid, ilk etapta Fransız çıkarları açısından son derece olumlu algılanırken, ilerleyen süreçte Türklerle olan güçlü bağları dolayısıyla Suriye halkı üzerinde sahip olacağı muhtemel nüfuz nedeniyle kuşkuyla karşılanmaya başlandı. Çalışma, Fransız arşiv belgeleri üzerinden Abdülmecid’in halifeliğini ve Türkiye’de hilafetin kaldırılmasını Fransız perspektifinden değerlendirmeyi amaçlamıştır.
Keywords : Abdülmecid, Halife, Fransa, Türkiye, Maurice Pelle, Vahdeddin