OSMANLI KADIN HAREKETİNİN ÖZGÜN DEĞERLERİNDEN KADINLIK MECMUASI VE ALİYE HAŞMET'İN "FEMİNİZM YÂHÛD HUKÛK-U NİSVAN MESELESİ" ADLI YAZISI

Authors : Ümüt AKAGÜNDÜZ

Pages : 1-39

View : 18 | Download : 11

Publication Date : 2020-06-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmanın amacı, II. Meşrutiyet döneminde yayımlanan Kadınlık adlı dergi ile “Feminizm Yâhûd Hukûk-u Nisvân Meselesi” adlı yazının incelenmesidir. Söz konusu dergi ile yazı, II. Meşrutiyet yılları kadın hareketinin niteliğinin aydınlatılmasını sağlayarak dönemin düşünsel karakterinin açığa çıkartılmasına yardımcı olmaktadır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden birisi olan doküman analizi yaklaşımıyla gerçekleştirilmiştir. II. Meşrutiyet yıllarında özellikle süreli yayınlarda kadın, pek çok konuya göre daha yoğun irdelenmiştir. 21 Mart 1914-30 Mayıs 1914 yılları arasında 11 sayı yayımlanan Kadınlık mecmuası da döneminin özgün süreli yayınlarından bir tanesidir. Feminizm, kadınlık, evlilik, kadın eğitimi, kadın hukuku, çalışma hayatı, moda, kadın güzelliği ve terzilik gibi konu başlıklarını ele alan dergide tefrika romanlar, ünlü kadınları anlatan makaleler, öyküler, notalar ve şiirler yer almıştır. Kadın tartışmalarında yaşanan zıtlaşmanın zararlarına odaklanan mecmua, daha ılımlı bir yol takip edeceğini söyleyerek kadını içinde bulunduğu karanlıktan kurtarmayı hedeflemiştir. Dergide kadın eğitiminin genelleşememesi, milli bir kıyafetin geliştirilememesi, cinsler arasındaki ilişkinin erkek ile kadına bırakılmaması, cahil annelere çocukların teslim edilmesi, İstanbul dışındaki kadınların genellikle göz ardı edilmesi gibi noktalar eleştirilmiştir. Aliye Haşmet ise 26 Mart 1914’te yayımladığı makalesinde feminizm ve kadın hukuku hakkında bilimsel gerçeklerden yararlanarak bağlantılar kurmuştur. Kadın ile erkek arasındaki eşitliğin ancak hayatın ilk köklerinde mümkün olduğunu savunan yazar, uygarlık geliştikçe farklılıkların belirginleştiğini, kadının eşit olacağım derken erkekleştiğini iddia etmektedir. Kadının dış görünüşünün erkeğin dış görünüşüne yaklaşmasını eleştiren Aliye Haşmet, annelik görevi unutulmamak üzere yeni bir kadına işaret etmektedir.
Keywords : II Meşrutiyet, Eğitim, Feminizm, Hukuk, Kadın Dergileri