Cumhuriyet'in İlk Yıllarında Eski Başkentte Yeni Rejimin İlk Sembolü: Sarayburnu Atatürk Heykeli

Authors : Umut DERE

Pages : 117-142

Doi:10.46955/ankuayd.850321

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2020-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’de, Millî Mücadele’nin zaferle sonuçlanmasının ardından Mustafa Kemal Paşa’nın anıt ve heykellerinin yaptırılması için çeşitli girişimler başlatılmıştır. İstanbul, hem eski nüfuzunu muhafaza etmek hem de mücadelenin lideri ile olan ilişkilerini kuvvetlendirmek adına bu konuda diğer şehirlere göre daha hızlı hareket etmiştir. Nitekim şehrin yerel yönetimi ve idarecileri tarafından yürütülen hummalı çalışmalar neticesinde İstanbul, Atatürk heykeli dikilen ilk şehir olma özelliğini kazanmıştır. İstanbul Şehremaneti tarafından Avusturyalı heykeltraş Heinrich Krippel’e sipariş edilen Sarayburnu Atatürk Heykeli, bir yılı aşan yapım sürecinin ardından 3 Ekim 1926 tarihinde düzenlenen resmî bir törenle açılmıştır. Heykel, Atatürk’ün sivil kıyafetle betimlenmesinin yanı sıra inşa edildiği konum itibarıyla da Cumhuriyet tarihi açısından müstesna bir yere sahiptir. Eserin, Türkiye’deki diğer abidelerden ayrılan en önemli özelliği törensel niteliğinden çok ideolojik anlamının ön plana çıkmış olmasıdır. Bu makale, açıldığı tarihten bugüne İstanbul’u süslemeye devam eden Sarayburnu Atatürk Heykeli’nin yapılış sürecini ve Cumhuriyet tarihi açısından önemini ortaya koymayı hedeflemektedir. Çalışmanın esas kaynakları dönem gazeteleri olup konuyla ilgili araştırma eserlerden de yararlanılmıştır.
Keywords : Heinrich Krippel, Heykel Sanatı, İstanbul, İstanbul Şehremaneti, Sarayburnu Atatürk Heykeli