PATRİK II. FOTİOS DÖNEMİNDE İSTANBUL RUM/ORTODOKS PATRİKHANESİ VE HRİSTİYAN BİRLİĞİNE YÖNELİK FAALİYETLER (1929-1935)

Authors : Esra BAŞ

Pages : 48-66

Doi:10.46955/ankuayd.1030984

View : 23 | Download : 8

Publication Date : 2022-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Lozan Barış Konferansı’nda ülke dışına çıkartılması düşünülen İstanbul Rum Patrikhanesinin Yunanistan’ın çabaları sonucunda yalnızca dini işlerle ilgilenecek bir kurum olarak kalmasına karar verilmişti. Aralık 1929’da Patrik seçilen Fotios, Türk hükümeti ile iyi ilişkiler tesis edeceğini beyan etmişti. Fotios Türk kanunlarına riayet edeceğini söylemesine rağmen Patrikhaneyi tüm Hristiyan kiliselerle birleştirmeye yönelik faaliyetlerde bulunmuştu. Lozan’a aykırı olarak görülen bu faaliyetler özellikle Türk basını tarafından eleştirilmiştir. Fotios’un, Patrik unvanını kullanması konusunda dahi tartışmaların yaşandığı bu dönemde Patrikhanenin çalışmaları Türk-Yunan ilişkileri ile de bağlantılı olarak sürdürülmüştü. 1921’de kurulan Türk Ortodoks Patrikhanesi’nin mevcudiyeti Patrikhanenin gücünü olumsuz yönde etkilemesine rağmen Hristiyan birliğinin oluşturulmasında Anglikan kilisesi ile ilişkiler önemli bir yer tutmuştu. Yunanistan’da muhalif basının ve bazı Bulgar gazetelerinin Patrikhanenin İstanbul’da kalmasıyla eski ihtişamını kaybettiği iddiaları Patrikhanenin başka bir yere taşınmasını da gündeme getirmişti. Patrikhane’nin Aynaroz’a taşınmasını isteyenlere karşılık hem Patrikhane yetkilileri hem de Yunanistan böyle bir girişimin olmadığını belirtmişlerdi. Lozan Konferansında gündeme gelen ve şiddetle karşı çıkılan taşınma meselesi Fotios’un patrikliğinin son döneminde belirli gruplar tarafından dile getirilmiş olsa da önemliydi. Patrikhanenin hem Türk-Yunan ilişkilerinden hem de uluslararası politikadan bağımsız düşünülemeyeceğinin göstergesi idi.
Keywords : Patrikhane, Fotios, Hristiyan Birliği, Ortodoks, Anglikan