MATBUAT VE İSTİHBARAT MÜDÜRİYET-İ UMUMİYESİ GENEL MÜDÜRLERİ (1920-1931)

Authors : Aykut ÇAĞLAK

Pages : 85-104

Doi:10.46955/ankuayd.1163415

View : 20 | Download : 19

Publication Date : 2022-11-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Matbuat ve İstihbarat Müdüriyet-i Umumiyesi, Milli Mücadele’nin kazanılmasında önemli rol oynamış bir teşkilattır. Müdüriyet gerek propaganda gerekse de propaganda haricindeki diğer istihbarat çalışmalarıyla Milli Mücadele’ye istihbari açıdan önemli katkı sağlayan organizasyonlardan biridir. Bu çalışmada, kuruluş tarihi olan 7 Haziran 1920’den lağvedildiği tarih olan 1 Haziran 1931’e kadar Matbuat ve İstihbarat Müdüriyet-i Umumiyesi’nde Genel Müdürlük görevinde bulunmuş kişiler mercek altına alınmaktadır. Çalışma, kurumsal faaliyetlerin icrasında belirleyici rolü olan Matbuat ve İstihbarat Müdüriyet-i Umumiyesi Genel Müdürlerinin, 1920-1931 tarih aralığında Müdüriyet’in kurumsal performansının artırılmasına önemli katkılar yaptıkları ve bu katkıların doğal olarak Milli Mücadele’ye de pozitif yansımaları olduğu hipotezi üzerine kuruludur. Bu hipotez test edilirken T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri ve TBMM Zabıt Ceridelerinin taranması sonucu tespit edilen arşiv belgelerinden, hatıratlardan, konu kapsamındaki birincil ve ikincil kaynaklardan faydalanılmaktadır. Tarihsel araştırma yöntemine uygun olarak ele alınan kaynakların bütüncül olarak değerlendirilmesi sonucunda, içlerinde Hamdullah Suphi Tanrıöver, Muhittin Birgen, Ahmed Ağaoğlu ve Zekeriya Sertel gibi basın yayın alanında tecrübe sahibi önemli isimlerin de olduğu Matbuat ve İstihbarat Müdüriyet-i Umumiyesi Genel Müdürlerinin, bilgi birikimleri ve tecrübeleriyle Müdüriyet’in kurumsal kabiliyet ve performansının geliştirilmesine önemli katkı yaptığı tespit edilmiştir. Genel Müdürlerin bu katkısı sayesinde Milli Mücadele’deki istihbarat ve propaganda çalışmalarının da kurumsal bir anlayışla ve belirli bir program dâhilinde sağlıklı bir şekilde icra edilebildiği görülmektedir.
Keywords : Ahmed Ağaoğlu, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Matbuat ve İstihbarat Müdüriyet i Umumiyesi, propaganda, Zekeriya Sertel