Aile Sağlığı Merkezinde Takip Edilen Gebelerde Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi ve Sosyodemografik Değişkenlerle İlişkisi

Authors : Sibel Baktır Altuntaş, Hilola Sultanova Karaköse, Bülent Altuntaş, Dilek Toprak

Pages : 91-97

Doi:10.21763/tjfmpc.1540987

View : 89 | Download : 92

Publication Date : 2025-03-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Giriş: Yaşam kalitesinin yüksek olması, gebelikte ortaya çıkan olumsuz semptomlarla baş etmede ve gebeliğin rahat ve konforlu bir şekilde tamamlanmasında etkili olan faktörlerdendir. Çalışmamızda gebeliğin farklı dönemlerinde yaşam kalitesinin ölçülmesi ve sosyodemografik özelliklerle ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan çalışma Esenyurt Merkez Aile Sağlığı Merkezinde takip edilen 142 gebeyle yüz yüze yapıldı. Sosyodemografik özellikler ve Türkçe Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Kısa Formuna ait toplam 27 soruluk anket kullanıldı. Verilerin analizinde SPSS (Version 23.0) kullanıldı. Bulgular: Araştırmaya katılan 142 gebenin %40,8’i lise ve üstü okul mezunu iken 37’si bir çocuk sahibiydi. %20,4’ü ilk kez gebelik yaşarken, %14,1’i gebeliğinin birinci, %54,2’si ikinci ve %31,7’si üçüncü trimesterindeydi. Yaşam kalitesini %47,2’si ‘oldukça iyi’, genel sağlık durumunu % 45,8’i ‘epeyce hoşnut’ olarak tanımladı. Çalışmaya katılan gebelerin yaşam kalitesi ölçeği alt boyutlarından bedensel alan alt boyutu puan ortalaması12,53±2,06, sosyal ilişkiler alt boyutu puan ortalaması 14,32 ±3,10, psikolojik alan alt boyutu puan ortalaması14,71 ± 2,20, ve çevre alt boyutu puan ortalaması 15,25 ± 2,34 olarak hesaplandı. Sosyal ilişkiler alan puanı ortalaması 1.trimesterde 15,80±3,27 en yüksekti (p<0,05, p:0,029). Lise ve üstü okul mezunu olanlarda ruhsal alan alt boyutu puan ortalaması 15,20±1,86 ile en yüksekti (p=0,025). İlk gebelikte ruhsal alan alt boyutu puanı: 15,56±1,73, sosyal alan alt boyutu puanı: 15,77±2,50 olup yüksekti (p=0,025, p=0,005). Çocuk sahibi olmayan gebelerin ruhsal alan alt boyutu puanı 15,46±1,95 (p=0,039), sosyal alan alt boyutu puanı: 15,53±2,97 olup en yüksekti (p=0,012). Sonuç: Çalışmanın sonuçlarına göre yaşam kalitesi gebelerde ilk trimesterde yüksektir, eğitim seviyesi arttıkça yaşam kalitesi artar. İlk gebelik ve çocuk sahibi olmamak ruhsal alanda yaşam kalitesini yükseltir. Gebelikte hissedilen semptomlarla baş etme ve gebelik sürecinin rahat ve konforlu bir şekilde tamamlanması açısından önemi bilinen yaşam kalitesinin ilk trimesterden itibaren gebelik takibinde sorgulanması önerilebilir.
Keywords : Gebelik, yaşam kalitesi, sosyodemografik faktörler