Vatandaşlık Ders Kitaplarında Yer Alan Atasözlerinin Değerler Eğitimi Bağlamında İncelenmesi: 1930-2023

Authors : Ruşen Büken, Abdullah Cevdet Kırıkçı

Pages : 375-397

Doi:10.17240/aibuefd.2025..-1440617

View : 120 | Download : 90

Publication Date : 2025-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, 1930-2023 yılları arasında okutulan vatandaşlık ders kitaplarının atasözü-değer vurgusu bağlamında incelenmesi ve atasözlerinin ihtiva ettiği değerler üzerinden oluşturulmak istenen vatandaş tasavvurunun ortaya çıkarılmasıdır. Çalışma, nitel araştırma ilke ve prosedürleri kapsamında doküman incelemesi yöntemiyle hayata geçirilmiştir. Veri kaynakları, kolay ulaşılabilir durum örneklemesi ve ölçüt örnekleme teknikleri referans alınarak belirlenmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen veriler, Türk siyasi tarihinde öne çıkan beş ana dönem referans alınarak sınıflandırılmış ve karşılaştırmalı bir yaklaşımla sunulmuştur. Araştırmada, birbirini tamamlayacak şekilde iki farklı analiz tekniği kullanılmıştır. Birinci aşamada içerik analizi, ikinci aşamada ise kimi verilerin çözümlenmesinde söylem analizi tekniği işe koşulmuştur. Araştırma kapsamında incelenen tarihsel dönemde, atasözleri marifetiyle en çok vurgulanan değer çalışkanlık olmuştur. Vatandaşlık ders kitaplarındaki çalışkan vatandaş profilini sorumluluk sahibi, bilimi önceleyen, dürüst, dayanışmacı, adil ve tasarruf bilinciyle hareket eden vatandaş tasavvuru izlemektedir. Söz konusu değerleri ihtiva eden atasözlerinin ders kitaplarında yoğun bir şekilde kullanılması, oluşturulmak istenen makbul vatandaş profilinin niteliklerini izhar etmesi bakımından önemlidir.
Keywords : Sosyal Bilgiler, Vatandaşlık, Atasözleri, Değerler, Ders Kitabı