Ortaokul Öğrencileri Üzerinde Depremin Travmatik Etkileri: Nitel Bir Çalışma

Authors : Kibar Yıldırım, Mücahit Dilekmen

Pages : 29-55

Doi:10.33907/turkjes.1581343

View : 24 | Download : 29

Publication Date : 2025-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Araştırma depremin ortaokul öğrencileri üzerindeki travmatik etkilerini keşfetmek amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda ortaokul öğrencilerinin depremi nasıl algıladıkları, depremden sonra hayatlarında nasıl bir değişim yaşandığı, travmatik yaşantıya yönelik stres düzeyini hangi faktörlerin etkilediği ve travmatik stresle nasıl başa çıktıkları sorularına yanıt arandı. Araştırma için nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim (fenomenoloji) modeli kullanıldı. Araştırmanın katılımcılarını 2021-2022 eğitim öğretim yılında Elazığ ilinin Merkez ilçesindeki 4 farklı okulda öğrenim gören 25 ortaokul öğrencisi oluşturdu. Araştırmada veri toplama aracı olarak ‘’Kişisel Bilgi Formu’’ ve ‘’Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu’’ kullanıldı ve katılımcılardan elde edilen veriler içerik analizi ile analiz edildi. Katılımcılarla yapılan bireysel görüşmeler sonucunda elde edilen verilerden 5 tema ve 19 kategori elde edildi. Araştırma sonucunda; ‘’Depremi Tanımlama’’, ‘’Depremden Sonra Meydana Gelen Değişimler’’, ‘’Depremin Travmatik Etkileri’’, ‘’Travmatik Yaşantıyı Etkileyen Faktörler’’ ve ‘’Deprem Travmasıyla Başa Çıkma’’ temalarına ulaşıldı. Araştırmada deprem yaşantısının ortaokul öğrencileri üzerinde travmatik etkiler yarattığı, yoğun korku oluşturduğu, öğrencilerin depremi hatırlatan durum ve yerlerden kaçındıkları, sarsıntıya duyarlı hale geldikleri, öfke ve uyku problemleri yaşadıkları görüldü. Öğrencilerin depremden etkilenme düzeylerine yoğun olarak ailenin depreme tepkisi, ev hasarı-yıkımı, medya ve artçı depremlerin etkili olduğu fark edildi. Öğrencilerin depremin travmatik etkileriyle başa çıkarken kişisel ve çevresel stratejilere başvurdukları görüldü.
Keywords : deprem, travma, ortaokul öğrencileri, nitel araştırma