İstismarcı Yönetimin Çalışan Özgeciliğine Etkisi: Psikolojik Sözleşme İhlalinin Düzenleyici Etkisi

Authors : Arzu UĞURLU KARA, Kemal KÖKSAL

Pages : 5-29

View : 30 | Download : 32

Publication Date : 2023-06-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Özgeci davranışlar, prososyal bir davranış olarak çıkar gözetmeden diğerlerinin yararına gösterilmektedir. Özgeci davranışların sosyal yaşama olduğu kadar örgütsel yaşama da katkıları bulunmaktadır. Özgeciliği örgütsel ortamlarda hangi unsurların etkilediğinin belirlenmesi örgütsel etkinlik için önemlidir. Bu etkinliğin sağlanmasındaki bir diğer husus da örgüt içerisindeki istismarcı yönetim algılarıdır. Çalışanlar aktif yaşamlarının büyük bir kısmının geçtiği işyerinde yöneticinin kaba ve istenmeyen söz ve davranışlarıyla karşılaşabilmektedir. Bu çalışanların stresini artırmakta, olumsuz iş tutum ve davranışlarına neden olabilmektedir. İstismarcı yönetim adaletsizlik algısında, aykırı iş davranışı, iş tatminsizliği, iş-aile çatışmasında artışa neden olurken, iş performansı, örgütsel bağlılık ve örgütsel destek algılarında azalışa neden olmaktadır. Psikolojik sözleşme veya psikolojik sözleşme ihlali yönetim ile çalışanlar arasındaki ilişkilerin dengesini değiştirebilmektedir. Bu araştırmada; istismarcı yönetim algısı ile özgeci davranış arasındaki ilişki ve bu ilişkide psikolojik sözleşme ihlali algısının düzenleyici rolü incelenmiştir. Araştırma verileri imalat sektöründe çalışan 294 kişiden kolayda örnekleme yöntemiyle toplanmıştır. Hipotez testi için korelasyon ve regresyon analizi yapılmıştır. Sonuçlara göre istismarcı yönetimin özgeciliği negatif ve anlamlı bir şekilde etkilediği görülmektedir. İstismarcı yönetim algısı çalışan özgeciliği üzerindeki negatif değişimin %24’ünü açıklamaktadır. Ayrıca psikolojik sözleşme ihlali algısı istismarcı yönetim ile özgecilik arasındaki negatif ilişkiyi artırmaktadır. Bulgular istismarcı yönetim algısının özgeci davranışları azalttığı yönündedir ve çalışanların psikolojik sözleşme ihlal algılarının yüksek olması istismarcı yönetimin özgecilik üzerindeki negatif etkisini artırmaktadır.
Keywords : İstismarcı yönetim, Özgecilik, Psikolojik sözleşme ihlali, Düzenleyici etki