Emin Alper`in Kurak Günler Filmine Bakhtinyen Bir Yaklaşım

Authors : Baran Barış

Pages : 169-190

Doi:10.62393/aurum.1563233

View : 101 | Download : 117

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bakhtin, çeşitli sanat dallarında oluşturulan anlatıların incelenmesi için Einstein’ın Görelilik Kuramı’ndan ödünç aldığı kronotop kavramını geliştirmiştir. Bu kavram çerçevesinde yapılan anlatı çözümlemelerinde zaman ve uzam kurucu öğe kabul edilerek birlikte ele alınmaktadır. Bakhtin’e göre zamansal ve uzamsal belirlenimler, duygu ve değerlerin izlerini taşır. Yüzyıllara bağlı olarak değişen kronotopları yazınsal metinler üzerinden sınıflandıran araştırmacı yol – karşılaşma kronotopu, şato kronotopu, kesişme kronotopu (misafir odası ve salon kronotopu, sokaklar, kentler, kırsal bölgeler ve taşra kasabaları) ve eşik (kopuş) kronotopu olmak üzere dört temel kronotop belirlemiş; on dokuzuncu yüzyıl metinlerine kadar sürdürdüğü çözümlemelerinde ulaştığı kronotop türlerinin yanı sıra farklı ülkelerin yazınsal metinlerinde ve farklı dönemlerde başka kronotopların da saptanabileceğine dikkat çekmiştir. Kronotop kavramı, günümüzde yazın dışındaki sanat dallarında üretilen anlatıların çözümlenmesinde de kullanılmaktadır. Emin Alper’in Kurak Günler (2022) filmi açılış sekansından itibaren zaman ve uzamın kurucu öğe olarak karşımıza çıktığı bir anlatı sunmaktadır. Bu yapısı, filmin kronotop kavramı çerçevesinde incelenmesine olanak sunmaktadır. Suç ile güç arasındaki ilişkiyi irdeleyen, linç kültürünü besleyen kodların nasıl yeniden üretildiğini ortaya koyan ve izlekleriyle anlatıdaki zaman ve uzam öğelerine ilişkin obruk vb. imgeler arasında doğrudan bağlantı kuran Kurak Günler filmindeki kronotopların saptanmasının ve anlatıdaki işlevlerinin çözümlenmesinin amaçlandığı bu çalışmanın araştırma soruları şöyledir: (i) Filmde hangi kronotoplar bulunmaktadır? (ii) Bu kronotoplarla Bakhtin’in belirlediği dört temel kronotop arasındaki benzerlik ve farklılıklar nelerdir? (iii) Filmde tespit edilen kronotoplar, anlatının yapılandırılmasında hangi işlevlere sahiptir? Yapılan incelemelerde filmdeki kronotopların Bakhtin’in dört temel kronotopuyla büyük ölçüde benzerlik gösterdiği tespit edilirken anlatının kronotoplarla filmin temel izlekleri arasındaki ilişkinin koşutluğu üzerinden yapılandırıldığı görülmüştür.
Keywords : Emin Alper, Kurak Günler, Bakhtin, Kronotop