Glutatyon ile İlişkili Enzim Sistemleri Kullanılarak Oreochromis niloticus’ta Cıva Toksisitesi Üzerine Antioksidan Olarak Selenyum ve Mineral Olarak Zeolitin Koruyucu Etkilerinin Araştırılması

Authors : Özge FIRAT, Ferit KARGIN

Pages : 306-316

Doi:10.22392/actaquatr.802614

View : 17 | Download : 7

Publication Date : 2021-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Cıva yeryüzündeki en toksik ağır metallerden biridir. Selenyum canlılar için gerekli olan ve antioksidan özellikleri de bulunan bir elementtir. Zeolit ise sucul ortamlarda ağır metallerin uzaklaştırılmasında yaygın bir şekilde kullanılan bir mineraldir. Bu araştırmada Oreochromis niloticus’un dokularındaki glutatyon insert ignore into journalissuearticles values(GSH); ve GSH ile ilişkili enzim sistemleri üzerine cıvanın toksik etkileri ve bu biyokimyasal toksisite üzerine selenyumun ve zeolitin olası koruyucu etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla balıklar 0,01 ve 0,1 mg/L cıva; 0,01 mg/L cıva+0,1 mg/L selenyum, 0,1 mg/L cıva+1,0 mg/L selenyum ve 0,01 mg/L cıva+ 0,1 g/L zeolit, 0,1 mg/L cıva+1,0 g/L zeolit derişimlerinin etkisine 7 ve 21 gün süreler ile bırakılmış ve solungaç, karaciğer ve kas dokularındaki GSH düzeyi ve glutatyon peroksidaz insert ignore into journalissuearticles values(GPx);, glutatyon-S-transferaz insert ignore into journalissuearticles values(GST); ve glutatyon redüktaz insert ignore into journalissuearticles values(GR); enzim aktiviteleri belirlenmiştir. Cıvanın tek başına ve cıva+selenyum ve cıva+zeolit karşımlarının etkisinde incelenen tüm biyokimyasal parametrelerde dokulara, ortam derişimlerine ve etki süresine bağlı olarak önemli değişimler saptanmıştır. Solungaç ve karaciğerde GSH düzeyi ve GR aktivitesi azalma, GPx ve GST aktiviteleri ise artış göstermiştir. Kasta ise GST dışındaki parametrelerde önemli bir değişim gözlenmemiştir. İncelenen tüm parametreler üzerine tek başına cıva etkisinin selenyum ve zeolit ile birlikte etkisine göre daha yüksek ve kimyasalların etkilerinin genel olarak Hg>Hg+Zeolit>Hg+Se şeklinde olduğu saptanmıştır. Araştırma sonuçlarımız O. niloticus’ta cıvanın neden olduğu toksisite üzerine selenyum ve zeolitin koruyucu bir etkiye sahip ve selenyumun zeolite oranla koruyuculuk etkisinin biraz daha fazla olduğunu göstermektedir.
Keywords : Oreochromis niloticus, Cıva, Selenyum, Zeolit, Glutatyon