Arşiv-Hafıza-Kamusal Ensefalizasyon

Authors : Mehmet TORUNLAR

Pages : 100-133

View : 22 | Download : 17

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Arşivlerle hafıza arasında benzetme yapmak tüm dünyada yaygın bir husus. Ancak bizim ülkemizde bu benzetmenin ortaya çıkardığı bir sonuca gidiliyor: Arşivler ve buna yönelik uygulamalar yalnızca geçmişi kapsayan bir unsurdur ve genel itibariyle geçmişin güçlü ve şanlı tarihine ve değerler sistemine gönderme yapmalıdır; bugün için önemi ile geleceğe yönelik göndermeleri çok göz önüne alınmasa da, tarihi olanlar haricindeki şeyler önemsenmese veya yok edilse de olur.  Oysa hafıza kavramı hangi disiplin alanından incelerseniz inceleyin insani bir özellik olarak hatırlama, tutma ile birlikte unutma, değiştirme, silme ile de iç içedir. Yoğunlukla bireyseldir, bireysel yığılmalar, benzeşimler toplumsal hafızayı oluşturur. Toplumsal hafıza da unutmalardan, silmelerden, değiştirmelerden oluşan bir kürenin içerisindedir.  Toplumun, devletlerin hafızası addedilen arşivler ise bu bireysel ve toplumsal unutmalara, değiştirmelere, silmelere karşı koruyucu ve hatırlatıcı bir önlem olarak ortaya çıkmış, birikim fazlalaşınca yönetilmesi gerekmiş, daha ileri safhalarda kapsadığı bilgi varlıkları açısından da öncelikle yönetim eyleminin ayrılmaz bir parçası olmuştur. Modern dünyada ise hayatın her alanına nüfuz eden iletişim ve bilgi unsuru ile beraber akla gelebilecek her teknik ürünün, bunların işletim sistemlerinin temel noktalarından bir tanesi haline gelmiştir.   Konunun geldiği bu noktadan hareket ettiğimizde, arşivler hafızadan daha farklı bir yapının veya gerçekliğin unsurudur.  Bu makalede işte bu farklı unsurun izleri sürülmeye çalışılmaktadır. Hafızanın ne olduğundan, arşivle benzeşen yönlerinden, modern dünyada ondan ayrışan özelliklerinden bahsedilerek farklılığın ne olduğu çözümlenmek istenmektedir. Makale içerisinde ismi geçenlerle, alıntılananlarla ilgili olarak dipnotlarda kısa açıklamalar yapılmıştır. Konuya ilgi duyanların bu açıklamalardan yola çıkarak okumalar yapmalarına ve yeni düşünceler geliştirmelerine aracılık edilmesi amaçlanmıştır.
Keywords : Arşiv, hafıza, hatırlama, unutma, ensefalizasyon