Hamza-Nâme 53. Cildi ve İmlâ Özellikleri Üzerine Bir Değerlendirme

Authors : Meryem Ateş, Selcen Çiftçi

Pages : 123-142

View : 48 | Download : 52

Publication Date : 2023-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Hamza-nâme ciltleri Hazret-i Muhammed’in amcası ve aynı zamanda da süt kardeşi olan Hz. Hamza’nın şahsiyeti etrafında oluşmuş, İslamî özelliklerin çokça bulunduğu kahramanlık hikayeleridir. Ciltlerdeki hikayeler İslamiyetin yayılma döneminde meydana gelen çeşitli tarihi olaylar çerçevesinde menkıbeden efsaneye evrilerek anlatılan nesir örneklerindendir. Bu çalışmanın amacı Hamzavî tarafından kaleme alınan Hamza-nâme’nin 53. cildinin imla özelliklerini ortaya koymaktır. Eserin yazılış tarihi bilinmemekle birlikte dil özellikleri bakımından değerlendirildiğinde Eski Anadolu Türkçesi döneminde yazıldığı sonucuna ulaşılmaktadır. Bu dönemde yazılmış metinlerde Uygur ve Eski Anadolu Türkçesi imla geleneği birlikte görülür. Bu sebeple imlada ikilikler meydana gelmektedir. Ayrıca imlada ikilik müellif ya da müstensihin yazı üslubundan veya olabilecek çeşitli yazım yanlışlarından da kaynaklanabilmektedir. Günümüze kadar yapılmış olan çalışmalarda Hamza-nâme ciltlerinin 15. yüzyılda yaşayan Ahmedî’nin kardeşi Hamzavî tarafından yazıldığına dair bir ön kabul olmakla beraber ciltlerde bu isimden bahsedilmemiştir. Hamza-nâme’nin 53. cildinin tespit edilmiş üç nüshası bulunmaktadır. Makaleye konu olan nüsha, Hamza-nâme ciltlerinden İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Nadir Eserler Kütüphanesinde kayıtlı bulunan 53. cildidir. 143 varaktan oluşan eserin elimizdeki nüshası harekesizdir ve nesih hattıyla yazılmıştır. Nüshadaki imla özelliklerine bakıldığında genellikle ünlüler belirtilmiş, ekler bazen bitişik bazen de ayrı yazılmıştır. Eserdeki ünlü ve ünsüzlerin imlasında bazı düzensizlikler vardır. Bu da Eski Anadolu Türkçesi döneminde güçlü bir imla sisteminin olmadığını göstermektedir.
Keywords : Eski Anadolu Türkçesi, Hamza nâme, Hamzavî, İmla