Etnik Kimlik Yaklaşımları ve Şiddet: İnşacı yaklaşım üzerinden Ruanda ve Burundi Vakalarının Tarihsel Bir Karşılaştırması

Authors : Cihan AY, Süleyman EKİCİ

Pages : 1-24

View : 16 | Download : 13

Publication Date : 2022-01-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı; primordiyal, araçsalcı ve inşacı etnik kimlik yaklaşımlarının etnik kimliklerin doğası, tanımı, işlevi ve kimlik-şiddet ilişkisi hakkındaki temel iddialarını Ruanda ve Burundi vakaları üzerinden eleştirel bir şekilde incelemektedir. Ruanda ve Burundi, etnik kimlikler ve bu kimliklerin demografik dağılımı, dil, din, kültürel yapı ve tarihsel deneyimler açısından benzer özellikler taşımalarına rağmen farklı tarihlerde etnik kimlikler ile ilişkilendirilen şiddet vakalarına bakıldığında Ruanda’da Burundi ile karşılaştırıldığında daha yoğun bir çatışma yaşandığı gözlemlenmektedir. Ayrıca Ruanda’da bu şiddet vakalarına sıradan insanların daha yoğun bir katılım gösterdiği görülmektedir. Çalışma, Ruanda’daki bu farklılığı tarihsel süreç içerisinde etnik kimliklerin inşa edilme biçimleri ve devletin merkezileşme ve otoriterleşme yönünde yaşadığı dönüşüm ile açıklamaktadır. Sömürge öncesi, sömürge dönemi ve sömürge sonrası şeklinde üçlü bir tarihsel dönemselleştirmeye gidildiğinde her üç dönemde de Ruanda’da Burundi’ye kıyasla daha katı, ayrımcı ve dışlayıcı bir etnik kimlik inşasının olduğu, bu inşa sürecinin siyasi yapının merkezileşmesinden daha çok etkilendiği ve sonuçta şiddet vakalarının daha yoğun bir şekilde geliştiği gözlemlenmektedir. İki ülkenin sömürge öncesi ve sömürge döneminde etnik gruplar arasındaki ilişkilerin ve siyasi yapıları arasındaki farklılıkların sömürge sonrası dönemdeki şiddet vakalarının yoğunluğunda önemli etkisi olmuştur. Genel olarak bakıldığında yapılacak karşılaştırmada inşacı yaklaşımın kimliklerin tarihsel olarak nasıl inşa edildikleri ve kitleler tarafından nasıl aktif bir şekilde benimsendikleri yönündeki argümanları bize şiddet vakalarını daha iyi analiz edebilme imkânı tanımaktadır.
Keywords : Etnik kimlik yaklaşımları, kimlik inşası, şiddet, Ruanda, Burundi