Tarım arazileri ve farklı yaşlardaki sarıçam meşçerelerinde (Pinus sylvestris L.) toprak organik karbon ve azot stoklarının değişimi

Authors : Gamze SAVACI, Temel SARIYILDIZ

Pages : 19-26

Doi:10.59751/agacorman.1276573

View : 23 | Download : 46

Publication Date : 2023-06-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Kastamonu ili İnebolu ilçesinde yayılış gösteren sarıçam insert ignore into journalissuearticles values(Pinus sylvestris L.); meşcereleri ve bitişiği tarım arazilerinde ölü örtü miktarı, toprak organik karbon insert ignore into journalissuearticles values(TOK); ve toplam azot insert ignore into journalissuearticles values(TA); stokları üzerinde farklı arazi kullanım şeklinin etkisi araştırılmıştır. Farklı yaşlardaki sarıçam meşcereleri insert ignore into journalissuearticles values(18- ve 30-yaş); ile en az 40 yıldır orman arazisinden tarım arazisine dönüştürülmüş alanlardan örnekleme yapılmıştır. Toprak örnekleri 5 farklı toprak derinlik kademesinden alınmış ve toprak örneklerinin pH’ı, hacim ağırlığı, alınabilir fosfor, yarayışlı potasyum, organik madde, toprak tekstürü, TOK ve TA miktarları belirlenmiştir. Toplam TOK ve TA stokları ise toprak derinliği, hacim ağırlığı, karbon ve azot miktarı çarpılarak hesaplanmıştır. Sonuçlar, farklı yaşlarda sarıçam meşcereleri ve tarım arazileri arasında ölü örtü miktarı, TOK ve TA stokları arasında önemli farklılıklar olduğunu göstermiştir. Genel olarak, 30 yaşındaki sarıçam meşceresinde TOK stoku en düşük belirlenirken insert ignore into journalissuearticles values(86.60 t C ha-1);, bunu sırasıyla tarım alanı insert ignore into journalissuearticles values(93.70 t ha-1);, ve 18 yaşındaki sarıçam meşceresi insert ignore into journalissuearticles values(115.0 t ha-1); takip etmiştir. Benzer şekilde, TA stoku ise en fazla 18 yaşındaki sarıçam meşceresinde insert ignore into journalissuearticles values(7.86 t ha-1);, en düşük 30 yaşındaki sarıçam meşceresinde insert ignore into journalissuearticles values(5.74 t ha-1); tespit edilmiştir. Tarım arazilerinde ölü miktarı en düşük iken, sarıçam meşcerelerinde yaşa bağlı olarak orman katmanında biriken ölü örtü miktarı artış göstermiştir. Sonuç olarak, ölü örtü miktarı, TOK ve TA stokları üzerinde farklı arazi kullanım durumu ile toprak derinlik kademelerinin önemli derecede etkisi olduğu anlaşılmıştır. Bu nedenle, ölü örtü miktarı, TOK ve TA stokları ile ilgili gelecekteki araştırmalarda arazi kullanım türü de dikkate alınmalı ve daha detaylı çalışmalar yürütülmelidir.
Keywords : Orman ölü örtüsü, toprak organik karbon, azot stoku, sarıçam, arazi kullanımı