AZERBAYCAN’DA KÜLTÜREL UYANIŞ VE BASIN

Authors : Zeynep AKARSLAN

Pages : 1-22

View : 23 | Download : 11

Publication Date : 2019-06-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Rusya, Kafkasya’yı işgal politikası sonucunda Azerbaycan’da hakimiyet kurmasıyla Azerbaycan toplumu üzerinde bir baskı siyaseti takip etmeye başladı. Rusya’nın bölge halkını aldığı kararlardan haberdar etmek için resmi bir yayın organı olarak kullandığı ilk gazete olan Tiflisskie Vedomosti (Tiflis Haberleri) basın konusunda Rusya tarafından atılmış bir adımdı. Azerbaycan’da başlayan kültür hareketleri sonucundaki ilk milli adım ise Hasan Melikzade Zerdabi tarafından çıkarılan Ekinci gazetesi oldu. Ekinci’den sonra çıkmaya başlayan Ziya, Ziya-yı Kafkasiyye, Keşkül, Şark-ı Rus ve İrşad gazeteleri Azerbaycan basın tarihi için bir dönüm noktası teşkil etti. Rusya tarafından 1905’e kadar sıkı bir takibat ve sansüre uğrayan bu yüzden uzun ömürlü olamayan Azerbaycan basını için kırılma noktası 1905 Rus Devri’mi oldu. Bu tarihten sonra 1920 yılındaki Rus işgaline kadar geçen süre içinde Azerbaycan basını gözle görülür bir canlanma yaşadı. 1920 işgalinden sonra ise 1980’e kadar geçen süreçte basın yeni bir takibat ve sansüre uğrarken kontrollü olarak çıkan gazeteler devletin resmi yayın organı haline geldi. Azerbaycan basını konusunda yapılan çalışmaların azlığından yola çıkılarak hazırlanan bu çalışmanın amacı dönemin önde gelen gazete, dergi ve fikir adamlarını birinci elden kaynaklar ve araştırma eserlere dayanarak incelemek ve bu konudaki eksikleri ortaya koymaktır. 
Keywords : Azerbaycan, basın, Hasan Melikzade Zerdabi, Ekinci, Hayat, Tagiyev, Mehmet Emin Resulzade, İrşat