Taşkent Hanlığı’nda İlk Rus Elçisi Dmitriy Telyatnikov’un Misyonu ve Faaliyetleri (1797)

Authors : Mesut KARAKULAK, Murat ÖZKAN

Pages : 13-27

Doi:10.26650/jes.2020.002

View : 32 | Download : 13

Publication Date : 2020-03-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkistan’ın en stratejik bölgelerinden biri olan Taşkent tarih boyunca Hive ve Buhara Hanlıkları arasında mücadele konusu olmuştur. Stratejik konumu nedeniyle Türkistan Hanlıkları üzerinde yayılmacı siyaset güden Rusya’nın da ana hedefleri arasında Taşkent yer almıştır. Bu minvalde bölgeyi ve kaynaklarını keşif amaçlı, içlerinde farklı alanlarda uzmanlar barındıran pek çok elçilik heyeti bu coğrafyaya gönderilmiştir. Bu keşif heyetlerinin ilk temsilcisi, Rus yönetimi tarafından 1794 yılında Buhara ve Taşkent’e gönderilen maden mühendisi Timofey Stepanoviç Burnaşev olmuştur. Ancak Rusya’nın Taşkent’le kurmak istediği bu ilk resmî temas girişimi, Buhara yönetimi tarafından engellenmiştir. Buna rağmen Rus yönetimi, şehir devlet statüsünde olan Taşkent ile bağlantı kurmak üzere çalışmalarını sürdürmüştür. Bu cihetle yeni bir elçilik heyetini doğrudan Taşkent’e göndermiştir. Bu çalışma, Yunus Hoca (1780-1800) döneminde kısa bir bağımsızlık süreci yaşayan Taşkent Hanlığı’na 1797 yılında ulaşan ilk Rus elçisi Dmitriy Telyatknikov’u konu almaktadır. Elçinin, Rus İmparatorluğu ve Taşkent Hanlığı arasında kurduğu temaslar ve Taşkent hakkındaki izlenimleri bu çalışmanın ana konusudur.
Keywords : Buhara Hanlığı, Taşkent, Rus İmparatorluğu, Dmitriy Telyatnikov, Burnaşev