Bağımsızlık Dönemi Kırgız Tarih Yazımına Kısa Bir Bakış

Authors : Zeynep AKARSLAN

Pages : 95-108

Doi:10.26650/jes.2020.006

View : 25 | Download : 10

Publication Date : 2020-03-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Yazılı kaynaklarda adı geçen en eski Türk kavimlerinden biri olan Kırgızlar, Orta Asya tarihinde önemli bir yere sahiptir. Haklarındaki ilk bilgilere Çin kaynaklarında rastladığımız Kırgızların geniş bir coğrafyada yaşadıkları ve kendi tarihlerini yazmadıkları anlaşılmaktadır. Kırgızlar, Cengiz Han’a itaat eden ilk Türk kavmidir. Günümüzde Kırgızistan olarak anılan ve neredeyse tamamı dağlık bir coğrafya olan Kırgızistan’a göçün IX-X. yüzyıllarda başladığı düşünülmektedir. Bu sebepten Kırgızların tarih yazıcılığının tarih sahnelerine çıkmaları göz önüne alınarak bir hayli geç başladığı kanaatindeyiz. Kırgızistan’da Sovyetler Birliği döneminde Marksist-Leninist çizgide yazılan ilk eserlerin konusu genellikle insanlığın evrensel gelişimi, sınıf mücadelesi, halk ayaklanmaları, ilerici ve gerici güçler çerçevesinde şekillenmiştir. Kırgızistan’ın 31 Ağustos 1991’de bağımsızlığını ilan etmesinden sonra ise tarih yazıcılığında daha serbest olan yeni bir dönemin başladığı söylenebilir. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Kırgızistan’ın tarih yazımında dört konu başlığının ön plana çıktığı görülmektedir. Bu konu başlıklarını tarihi kişiler, Kırgızların kökeni, özel günler ve kutlamalar ile sözlü gelenek olarak sıralayabiliriz. Bu çalışmada bağımsızlığından itibaren günümüze kadar olan süreçte Kırgız tarihi yazımı üzerinde durulacaktır. Çalışmamızın kaynaklarını Kırgızistan tarihi hakkında yazılan araştırma eserler oluşturmaktadır.
Keywords : Kırgız, Kırgızistan, Kırgız tarihi, Kırgız tarih yazımı, Orta Asya