Əhməd Bəy Ağaoğlu: Hüquqçu Kimliyinin Portret Cizgiləri

Authors : Mehman DAMİRLİ

Pages : 171-183

Doi:10.26650/jes.2020.012

View : 19 | Download : 16

Publication Date : 2020-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Takdim edilen makalede Ahmet Ağaoğlu’nun (1869-1939) yeterince incelenmemiş faaliyet ve yaratıcılık alanlarından biri de hukuk alanındadır. Öncelikle, bir avukat olarak A. Ağaoğlu'nun çok yönlü faaliyetinin değerlendirilmesi, bu faaliyetin dört önemli alanını ve Ahmed Bey'in bu alanların her birine katkılarının genel bir karakterizasyonunu belirler. Daha sonra hukuk alanında bir eğitimci olarak Ağaoğlu'nun iki büyük Türk üniversitesinde hukuk öğretimine katkısına odaklanan “Anayasa Hukuku” ve “Genel Hukuk Tarihi” ders kitapları vurgulanmaktadır. Daha sonra düşünürün sosyo-politik görüşlerini yansıtan eserler temelinde hukuki görüşleri, hukuk kavramı, bireysel özgürlükler, hak ve görevler ilişkisi, hukuk ve din ilişkisi gibi bir dizi temel teorik hukuk meselesine ilişkin görüşleri sunulur. Makalede Ağaoğlu'nun hukuki faaliyetinin çeşitli yönlerinin analizine dayanılarak, hukukçu kimliğinin portresi ana özellikleriyle yeniden canlandırıldı. Nitekim, araştırma sonucunda Ahmed Bey, (1) Azerbaycan Türkleri ve tüm Türk Müslümanların haklarının yanı sıra kadın haklarının militan ve tutarlı bir savunucusu ve (2) Osmanlı ve Cumhuriyet Türkiyesinin ve Azerbaycan Halk Cumhuriyeti’nin en yüksek yasama organlarında temsil edilen nüfuzlu bir milletvekili gibi, (3) hem hukuk eğitimcisi olarak hem de (4) liberal fikirli bir hukuk düşünürü olarak kabul edilir
Keywords : Ahmet Ağaoğlu, anayasa hukuku, hukuk tarihi, hukuk kavramı, bireysel özgürlükler, hak ve görevler ilişkisi, hukuk ve din ilişkisi