Türkiye’deki Musevilerin Lozan’daki Haklarından Feragatı ve Hahambaşılık Makamının Yetkilerinin Kısıtlanması

Authors : Reyhan GÜLŞEN

Pages : 1-38

View : 23 | Download : 12

Publication Date : 2021-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Lozan Antlaşmasının azınlıklara aile hukuku gibi alanlarda sunmuş olduğu haklardan Musevi Cemaati’nin feragat sürecinin nasıl gerçekleştiği anlatılmaya çalışılacaktır. Bugüne kadar azınlıklarla ilgili eserlerin pek çoğunda Musevilerin Lozan’daki haklardan en önce ve sorunsuz bir şekilde feragat eden azınlık olduğu yönünde genel kabul vardır. Ancak Rıfat Bali ve Avner Levi gibi yazarların verdikleri bilgileri dikkate aldığımızda bu süreç Musevi cemaati açısından zannedildiği kadar kolay ve çabuk olmamıştır. Hahambaşılık makamı da bu feragat sürecinde dini ve dünyevi işleri birbirinden ayırıp yalnızca dini işlerle meşgul olma kararı almak zorunda kalmıştır. Musevilerin Lozan’daki haklardan feragatleri hakkında bilgi veren eserlerde önemli eksiklikler, hatalar ve bunlara bağlı olarak bilgi karmaşası mevcuttur. Bu çalışmada mümkün olduğunca bu eksiklikler ve hatalar giderilmeye çalışılmıştır. İncelenen konular hakkında Cumhuriyet Arşivi’ndeki belge eksikliği sebebiyle ana kaynak olarak dönemin Türk gazeteleri kullanılmıştır. Kısmen Amerikan Arşivi incelenebilmiştir. Hahambaşılık Arşivi ise araştırmacılara kapalıdır. Eğer Hahambaşılık Arşivi açılırsa gelecekte daha kapsamlı bir çalışmanın yapılabilmesi mümkündür.
Keywords : Basın, Feragat, Hahambaşılık, Museviler, Lozan Antlaşması, Nizamname