Osmanlılarda Seyahatnȃme Kültürü ve Antalyalı Halil Salim’in Anadolu ve Rumeli’ye Bir Küçük Seyȃhat Yȃhud Her Yerde Terakkȋ İsimli Risalesi Üzerine Bir Değerlendirme

Authors : Mustafa Kemal SİNCER

Pages : 107-132

View : 21 | Download : 12

Publication Date : 2021-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsan yeni yerler görme ve yeni kişiler tanıma arzusunu taşıyan bir varlıktır. Bu yeni yüzler ve mekanlar görme çabasını çoğu birey, fikir dünyasını zenginleştirmenin ve özgün bir şeyler üretme gücünü geliştirmenin anahtarı sayar. Seyahat kavramı bugünkü turizm anlayışından farklı olarak değerlendirilirse, bu seyahatlerde öğrenilenlerin kağıda dökülmesiyle oluşan seyahatnâmeler de insanların, çağın önemli uygarlıklarının önemli şehirlerine yaptıkları gezileri içermelidir. 19. ve 20. yüzyıllarda seyahatnâmelerin sayısında bir artış görülmeye başlamıştır. Ulaşımın yaygınlaşması ve kolaylaşması ile basın yayın faaliyetlerinin gelişmesi bir araya gelince gözlemlenen bu artış, hem tarihçilerin hem de edebiyatçıların bu alanda yoğunlaşmasına neden olmuştur. Özellikle yolculuğun esas alındığı seyahatnâmelerin 19. yüzyılın ortalarıyla birlikte neşredilmeye başladığı anlaşılmaktadır. 19. yüzyıl boyunca yaşanan teknolojik gelişmeler sayesinde Osmanlı topraklarında artan ulaşım ve konaklama imkânları, bazı okuryazar Osmanlıları sık sık seyahatlere çıkmaya ve bu seyahatler esnasında gördüklerini kaleme almaya yöneltmiştir. Bu çalışmada bu durumun örneklerinden biri olan Anadolu ve Rumeli’ye Bir Küçük Seyâhat Yâhud Her Yerde Terakkî başlıklı risale, Osmanlı’da seyahatnâme kavramı ve kısaca bu kavramın geçirdiği evrelerle birlikte değerlendirilmektedir.
Keywords : Osmanlı Devleti, Seyahat, Seyahatname, Anadolu, Rumeli, Dedeağaç, Burdur