Türkiye-Özbekistan İlişkilerinin Tarihi Zemini: OsmanlıTürkistan Arasındaki Siyasi ve Kültürel İlişkiler (XVIXX. Yüzyıllar)

Authors : Mustafa Budak

Pages : 123-148

Doi:10.26650/jes.2024.1532450

View : 53 | Download : 83

Publication Date : 2024-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye ile Özbekistan, birincisi XX. yüzyılın ilk çeyreğinde, ikincisi de XX. yüzyılın son çeyreğinde istiklalini kazanmış yeni iki ulus devlettir. Aynı zamanda Türkiye ve Özbekistan, Osmanlı Devleti ile Türkistan Hanlıklarının halefleridir. Ayrıca, köken, din, dil, tarih ve kültürel açılardan benzerlikler taşımaktadır. Makalenin amacı, Türkiye ile Özbekistan arasında kurulmuş olan son 30 yıllık ilişkilerin yeni olmadığını, tarihi ve kültürel bir zemine sahip bulunduğunu; her iki ülkenin bu tarihi mirastan yararlanarak ortak gelecek inşa edebileceklerini hatırlatmaktır. Bu makale, iki bölümden meydana gelmektedir. Birinci bölümde, XVI.-XX yüzyıllar arasında, Osmanlı Devleti’nin Türkistan hanlıkları ile olan siyasi ilişkileri genel hatlarıyla anlatılacaktır. İkinci bölümde ise kültürel ve ilmi ilişkiler üzerinde durulacaktır. Bunlar, Türkistan hacılarına yardım yapılması, Kuran-ı Kerim başta olmak üzere birtakım dini kitaplar gönderilmesi, tahsil için Türkistan’dan İstanbul’a öğrenciler getirilmesi gibi hizmet ve faaliyetlerdir. Bu durum Osmanlı Devleti’nin çöküşüne kadar devam etmiştir.
Keywords : Türkiye, Özbekistan, Osmanlı Devleti, Türkistan, Semerkand, Buhara, Muhammed Şeybani Han, II Bayezid