Kırgızistan’da Bolşevik Komitelerin Kurulması ve Kırgızlar / Forming Bolshevik Committees in Kyrgyzstan and Kyrgyzs

Authors : Ebubekir GÜNGÖR

Pages : 71-84

View : 15 | Download : 17

Publication Date : 2017-05-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkistan’ın Rus istilasına uğramasından sonra Kırgızlar, Çarlık Rusyası yönetimine Türkistan Askeri Valiliği sınırları dâhilinde bağlanmışlardır. Mezkur valilik içerisinde Kırgızlar, yoğun olarak Fergana ve Yedisu eyaletlerinde yaşamaktaydılar. Ekim 1917 Bolşevik İhtilali, Kırgızların Çarlık yönetimine karşı sürdürdükleri mücadelenin mahiyetini değiştirmiştir. Rusya’da yaşanan merkezi otorite boşluğu Kırgızlara daha geniş bir hareket alanı sağlamıştır. Rusya içerisinde yaşayan diğer Türk boyları ile birlikte hareket etmişler, siyasi, milli, kültürel, dini ve ekonomik haklarını elde etme yolları konusunda yoğun bir çaba ortaya koymuşlardır. Bolşevik ihtilalini amaçları doğrultusunda, halkın Çarlık döneminde aldığı yaraları sarmak için fırsat olarak değerlendirmişlerdir. Bolşevikler ise bölgede kalıcı olunabilmesi için yerel aydınlar ve halka daha fazla imkan vermek zorunda kalmışlardır. Bolşeviklerin, 1920 yılına kadar eski Çarlık coğrafyasında iç savaşı kazanmak suretiyle üstün duruma gelmeleri, Kırgızların yaşadığı bölgeler başta olmak üzere, Türk boylarının aleyhine bütün Türkistan’da tekrar merkezi otoritenin güçlenmesinin yolunu açmıştır. Kırgız coğrafyasında ihtilaller ve işgaller, Ruslar tarafından organize edilmiş, yönetilmiştir. Kurulan Sovyet idaresine yerel halk, mecburen ve kısıtlı bir şekilde dahil edilmiştir. Kırgızistan’da Bolşevikler için dayanak olan Rus nüfusu azınlık durumunda kalmıştır. Bu sebeple Bolşevikler, komitelerin kurulması sürecini ve kadrolaşmayı askeri ve silahlı baskıyı bölgede iktidarını yerleştirmek için araç olarak kullanmışlardır.
Keywords : Kırgız, Kırgızistan, Bolşevik İhtilali