TÜRKİYE’NİN TOPLUMSAL ATMOSFERİNİN SİNEMASAL ÖRNEĞİ: ZEKİ ÖKTEN SİNEMASINDA TOPLUMSAL GERÇEKÇİLİK

Authors : Ali Barış KAPLAN

Pages : 267-286

View : 18 | Download : 37

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Zeki Ökten’in, 1970’ler ve 80’ler boyunca çektiği filmler, Türkiye’nin toplumsal ortamına projeksiyon tutan yapıtlar olarak önem arz etmektedir. Bu çalışmada, 70’li ve 80’li yıllar Türkiye’sinin sosyolojik verileri ışığında, Zeki Ökten sinemasının çekildiği dönemin tarihine nasıl tanıklık ettiği konusu araştırılmıştır. “Toplumsal Değişim ve Sinema” kavramı çerçevesinde, Türkiye’nin değişen toplumsal dinamiklerinin, Zeki Ökten filmlerine ne oranda gerçekçi yansıdığı sorusuna sosyolojik yöntemle yanıt aranmıştır. Çalışmanın kapsamı, toplumsal değişim ve Zeki Ökten Sineması’dır. Araştırmanın sınırlılığını ve veri tabanını ise yönetmenin toplumsal gerçekçi nitelikteki “Kapıcılar Kralı, Çöpçüler Kralı, Sürü, Düşman, Faize Hücum, Ses, Pehlivan, Davacı, Yoksul, Düttürü Dünya” adlı filmleri oluşturmaktadır. Yönetmenin ticari nitelikteki filmleri ile 1990 sonrası filmleri, başka toplumsal dinamiklerin sonucu olarak değerlendirilmesi gerektiği için; çalışmanın kapsamı dışında tutulmuştur. Bu çalışmada yer alan örneklem filmlerin sosyolojik veriler ışığında değerlendirmesi göstermiştir ki; Zeki Ökten sinemasındaki karakterlerin hikayeleri, Türk toplumunun hikayesidir. Zeki Ökten filmleri, toplumsal yolculuğa tanıklık eden, birer anlatıcı ve toplumsal belleğin taşıyıcısı gibidir. 
Keywords : Toplumsal Değişim, Toplumsal Gerçekçilik, Zeki Ökten Sineması, Sosyolojik Yöntem