DÜRTÜSEL SATIN ALMA İLE DEPRESYON İLİŞKİSİ VE DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLERE GÖRE FARKLILIKLARIN BELİRLENMESİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Authors : Hande AYHAN GÖKCEK, Ahmet Esad YURTSEVER

Pages : 487-515

View : 20 | Download : 15

Publication Date : 2022-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Yaşadığımız çağda çoğu insan günlük hayatında birçok kez stresli durumlar içinde bulunabilmekte, iç ve dış birçok faktörün etkisiyle hem ruhsal hem de fiziksel bir baskı altında kalabilmektedir. Bu durum her bireyde farklı etki gösterebilir. Bu etkilerden ikisi depresyon ve dürtüsel satın almadır. Yapılan çalışmanın amacı, depresyon ve dürtüsel satın alma kavramlarının arasındaki ilişkiyi araştırmak ve bu kavramların demografik değişkenler bazında farklılıklarını tespit etmektir. Bu doğrultuda ana kütle; Türkiye’de ikamet eden, 18 yaş ve üzeri olan, aynı zamanda en az bir kere çevrimiçi alışveriş yapmış olan tüketicilerden seçilmiştir. Verilerin toplanması için anket yöntemine başvurulmuş ve anketler Google Forms üzerinden gerçekleştirilmiştir. Ankette, “Dürtüsel Satın Alma” ve “Depresyon” ölçekleri ve örnekleme yöntemi olarak kartopu örneklemesi kullanılmıştır. Hipotezlerin test edilmesinde yapısal eşitlik modellemesinden yararlanılmıştır. Öncesinde, demografik değişkenlerin frekans analizi, verilerin normal dağılıma uygunluğu, keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizleri, güvenirlilik analizleri yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, depresyon, dürtüsel satın almanın her iki boyutunu anlamlı ve pozitif etkilemektedir Demografik değişkenlerle olan farklılıklar açısından ise, depresyon değişkeninin; yaş, gelir durumu ve medeni duruma göre farklılıklar gösterdiği, dürtüsel satın alma değişkeninin ise yaş, gelir durumu, eğitim durumu ve medeni duruma göre farklılıklar gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanında cinsiyet değişkeninin ise her ikisinde de farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca, dürtüsel satın almanın keşifsel analizde, 2 boyutla açıklanması ve isimlendirilmesinin literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Keywords : Tüketici Davranışı, Psikoloji, Pazarlama, Depresyon, Dürtüsel Satın Alma