SOSYAL BİLİMLERDE İKİ FARKLI YÖNTEM: POZİTİVİZMİN “AÇIKLAMA”SINDAN HERMENEUTİĞİN “ANLAMA”SINA

Authors : Fırat KAYA, Burcu BÜYÜKEKMEKÇİ

Pages : 415-442

View : 19 | Download : 14

Publication Date : 2022-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Sosyal bilimlerde yöntem sorunu üzerinden teşekkül eden hermeneutik yaklaşımın pozitivist yaklaşıma bir alternatif oluşturması, tarihsel açıdan doğa bilimleri ile sosyal bilimlerin farklılaşmasına dayanmaktadır. Doğa bilimlerine yönelik yöntemin sosyal bilimlerde de uygulanabilirliği, sosyal bilimler açısından bilimsel araştırma yöntemlerine yönelik tartışmaların önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Sosyal bilimlerin doğa bilimlerinden ayrı bir bilimsel alanı oluşturmasının ötesinde ise şekillenen tartışma yöntem sorununa odaklanmaktadır. Bu çalışma sosyal bilimlerin yöntemden bağımsız olamayacağı ön kabulü ile sosyal bilimlerde tek bir yöntemin söz konusu edilemeyeceğini de benimseyen bir perspektif ile oluşturulmuştur. Bu sebeple, sosyal bilimlerde yöntem sorunu tartışmalarında temel olarak karşımıza çıkan pozitivizm ile pozitivizmin bir alternatifi ve eleştirisi olarak hermeneutik yaklaşım bu çalışmanın odak noktasını teşkil etmektedir. Bu çalışma, tekbiçimci bilim anlayışı bakımından gelişme gösteren pozitivizmin temel özellikleri, tarihsel süreci, esas argümanları ve eleştirileri ile hermeneutiğin epistemolojik dönüşümünün anlaşılması açısından tarihsel gelişimi, ortaya çıkışı ve yöntembilimsel gelişimi açısından pozitivizme yönelttiği eleştirileri, sosyal bilimlerde yöntem sorununa dikkat çekilmesi açısından hermeneutiğin teorik kurgusu, temel tartışmaları ve eleştirileri ile genel çerçevesi içerisinde kısa bir değerlendirme çabasından ibarettir.
Keywords : Pozitivizm, Hermeneutik, Sosyal Bilimler, Yöntem, Bilgi Sosyolojisi