TÜKETİCİ ETİĞİ ÖLÇEĞİNİN GEÇERLİLİĞİ

Authors : Günay KURTULDU

Pages : 358-380

Doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1260500

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2023-04-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Pazarlama etiği, hem işletmeleri hem de tüketicileri ilgilendirmesi bakımından pazarlama alanında oldukça ilgi gören bir konudur. Ancak pazarlama etiği hakkında yapılan çalışmalar incelendiğinde özellikle tüketicilere yönelik etik konuların geri planda kaldığı görülmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı: Tüketici Etiği Ölçeği’nin geçerliliğini ve güvenilirliğini günümüz koşullarında sorgulayarak ölçeğin geçerliliğine, güvenilirliğine ve gelişimine katkı sağlamaktır. Veriler kolayda örnekleme ve çevrimiçi anket yöntemleriyle toplanmıştır. Çalışmanın örnekleminde 305 kişi yer almaktadır. Ölçeğin geçerlililiğini ve güvenilirliğini sorgulamak için keşfedici faktör analizi, güvenilirlik analizi ve doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonucunda ölçek, literatürle benzer şekilde 7 boyutlu olarak oluşmuştur. Elde edilen boyutlardan “Zararı ve Kötülüğü Olmayan Eylemler”, “Telif Hakkı Kapsamındaki Materyalleri İnternetten İndirme/Taklit Ürün Satın Almak”, “Doğru Olanı/İyi Olanı Yapmak”, “Yasal Olmayan Bir Eylemden Pasif Olarak Faydalanmak”, “Geri Dönüşüm/Çevresel Farkındalık”, “Doğruluğu Şüpheli/ Sorgulanabilir Fakat Yasal Olan Bir Uygulamadan Aktif Olarak Faydalanmak” örtük değişkenlerinin yakınsama ve diskriminant geçerliliği şartlarını sağlayan, yapı geçerliliğine sahip olan geçerli ve güvenilir ölçekler oldukları tespit edilmiştir. “Yasal Olmayan Bir Eylemden Aktif Olarak Faydalanmak” örtük değişkeninin ise yapı geçerliliği şartlarını sağlamayan bir ölçek olduğu belirlenmiştir. Çalışmada ölçeğe yeni eklenen 3 boyutun geçerliliğinin ve güvenilirliğinin ortaya konması, yeni boyutlardan ters kodlama yapılmasını gerektiren boyutların ters kodlama yapılmasına gerek kalmayacak şekilde uyarlanıp kullanılması, ölçeğin sorularının yargı cümlesi şekline dönüştürülmesi ve yanıt kategorilerinin uyarlanıp kullanılmış olması ve son olarak günümüzde anlaşılması zor olan 5 sorunun günümüz koşullarına uygun olacak şekilde uyarlamasının yapılması yoluyla literatüre katkı sağlanmıştır.
Keywords : Tüketici Etiği Ölçeği, Ölçek Geçerleme, Doğrulayıcı Faktör Analizi, Yapı Geçerliliği