YAZINLARARASILIK BAĞLAMINDA MAHMUT İLE MERYEM ROMANI

Authors : Ekin Aktürk

Pages : 325-354

Doi:10.58884/akademik-hassasiyetler.1385291

View : 51 | Download : 62

Publication Date : 2024-04-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Mahmut ile Meryem romanı, çağdaş Azerbaycan edebiyatının en güçlü kalemlerinden biri olan Elçin’in yazdığı yazınlararasılık bağlamında oldukça değerli ve zengin alt yapısı olan bir eserdir. Bir aşk hikayesi etrafında kurgulanan romanda tarihi, realist, romantik ve olağanüstü unsurların bir arada işlenmiş olması bakımından ilgi çekicidir. Anadolu’da, Azerbaycan’da ve diğer milletlerde de büyük ilgi uyandırmış olan sözlü ve yazılı gelenekten başlayarak karagöz, tiyatro, orta oyunu gibi edebi türlere de tesir etmiş ünlü halk hikayesi Kerem ile Aslı’nın merkezinde kurgulanmış olan roman, yazınlararası inceleme için zengin bir eserdir. Mahmut ile Meryem romanı, Kerem ile Aslı halk hikayesini Azerbaycan varyantına dayanmaktadır. Yazınlararasılığın en yoğun biçimde tespit edldiği ‘yeniden yazma’ metoduyla kaleme alınmıştır. Halk hikayesinde karşılaşılan motifler, kişiler, olay örgüsü, mekan çoğunlukla korunmuştur. Mahmut ile Meryem romanında, roman tekniğine has özelliklerden kaynaklanan farkların yanı sıra tarihi olaylar, şahsiyetler ya da şairler roman içinde olay örgüsüyle harmanlanmıştır. Türk gelenek, görenek, tarih, yaşayış ve kültür özellikleri bakımından zengin folklorik unsurlarla yoğurulmuş; deyimler, atasözleri, alkışlar, kargışlar bakımından zengin bir söz varlığı olan Mahmut ile Meryem romanı, Kerem ile Aslı halk hikayesi merkezinde; dünyevi aşktan, insan sevgisine kadar büyük bir hümanizmanın temsili gibi okurunu selamlamaktadır. Bu çalışmada Kerem ile Aslı halk hikayesi ve Mahmut ile Meryem romanı yazınlararasılık bağlamında değerlendirilmiş, benzer ve farklı yönleri olduğu saptanmıştır.
Keywords : Elçin Efendiyev, Mahmut ile Meryem, Kerem ile Aslı, Halk Hikayeleri, Yazınlararasılık